نام پانل: تشخیص مقاومت به انسولین

لیست تست‌ها: Glucose test, GTT, lipid profile, HOMA, insulin test, hs-CRP, sdLDL, specific insulin suppression tests

توضیحات

مقاومت به انسولین مشکلی است که در آن سلول‌های بدن در برابر اثرات انسولین مقاوم می‌شوند که باعث اختلال در جذب گلوکز سلول‌ها و در نتیجه افزایش مقدار قند خون می‌شود. این امر یک فاکتور مهم در بروز دیابت تیپ ۲ و سندرم متابولیک است. معمولاً مقاومت به انسولین اغلب با چاقی، سبک زندگی کم‌تحرک و ژنتیک مرتبط است.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی شایع در زنان در سنین باروری است. با قاعدگی‌های نامنظم، مقدار آندروژن بیش از حد و تخمدان پلی‌کیستیک مشخص می‌شود. مقاومت به انسولین یک ویژگی مشترک PCOS است که به ناهنجاری‌های متابولیکی و تولیدمثلی آن کمک می‌کند.

تست‌های تشخیصی:

تست گلوکز: این یک آزمایش خون ساده است که غلظت گلوکز خون را اندازه‌گیری می‌کند. معمولاً بعد از حداقل 8 ساعت ناشتا بودن (Fasting Plasma Glucose یا FPG) یا به صورت تصادفی بدون ناشتا بودن (Random Plasma Glucose) انجام می‌شود. افزایش مقدار گلوکز نشان دهنده اختلال در متابولیسم گلوکز است که می تواند نشان دهنده مقاومت به انسولین باشد.

تست تحمل گلوکز (GTT): در این آزمایش بیمار ناشتا است و مقدار گلوکز خون او اندازه‌گیری می‌شود. سپس بیمار یک محلول گلوکز مصرف می‌کنند و مقدار گلوکز خون به‌صورت دوره‌ای در چند ساعت اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش ارزیابی دقیق‌تری از متابولیسم گلوکز انجام می‌دهد و می‌تواند ناهنجاری‌هایی را که در آزمایش استاندارد گلوکز مشخص نمی‌شوند، تشخیص دهد.

پروفایل لیپیدی: این آزمایش مقدار کلسترول و تری گلیسیرید خون را اندازه‌گیری می‌کند. مقاومت به انسولین معمولاً با دیس لیپیدمی همراه است که با مقدار بالای تری گلیسیرید، مقدار پایین کلسترول HDL و گاهی کلسترول LDL بالا مشخص می‌شود. تست پروفایل لیپیدی به ارزیابی خطر قلبی عروقی مرتبط با مقاومت به انسولین کمک می‌کند.

ارزیابی مدل هومئوستاتیک (HOMA): این تست شامل اندازه‌گیری مقدار گلوکز و انسولین ناشتا و استفاده از یک فرمول ریاضی برای تخمین حساسیت به انسولین و عملکرد سلول‌های بتا است. شاخص HOMA-IR (مقاومت به انسولین) معمولاً برای تعیین کمیت مقاومت به انسولین استفاده می‌شود. به‌صورت (انسولین ناشتا (μU/mL) × گلوکز ناشتا (mmol/L)) /22.5 محاسبه می‌شود. مقادیر بالاتر HOMA-IR نشان‌دهنده مقاومت بیشتر به انسولین است.

تست انسولین: این آزمایش مستقیماً غلظت انسولین را در خون اندازه‌گیری می‌کند. مقدار انسولین ناشتا اغلب در افراد مبتلا به مقاومت به انسولین افزایش می‌یابد؛ زیرا پانکراس انسولین بیشتری تولید می‌کند تا کاهش حساسیت به انسولین را جبران کند.

hs-CRP (پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا): این آزمایش مقدار التهاب را در بدن اندازه‌گیری می‌کند. مقاومت به انسولین با التهاب مزمن درجه پایین همراه است که با افزایش سطح hs-CRP قابل‌تشخیص است. افزایش مقدار hs-CRP نیز با افزایش خطر قلبی عروقی همراه است.

sdLDL (لیپوپروتئین کم‌چگالی کوچک): این آزمایش به‌صورت اختصاصی تعداد ذرات کوچک LDL متراکم را در خون اندازه‌گیری می‌کند. مقاومت به انسولین با افزایش ذرات sdLDL مرتبط است که آتروژنیک تر از ذرات LDL بزرگ‌تر هستند و به خطرات قلبی عروقی کمک می‌کنند.

تست‌های اختصاصی سرکوب انسولین: این آزمایش‌ها شامل تجویز انسولین یا گلوکز به‌صورت داخل وریدی برای ارزیابی مستقیم حساسیت به انسولین است. آزمایش کلمپ اوگلیسمیک و آزمایش کلمپ هیپرانسولینمی – اوگلیسمیک معمولاً برای اندازه‌گیری حساسیت به انسولین با حفظ سطح گلوکز خون پایدار درحالی‌که انسولین با سرعت ثابت تزریق می‌شود، استفاده می‌شود.

روش تشخیص مقاومت به انسولین و بیماری‌های مرتبط مانند PCOS معمولاً شامل ترکیبی از این آزمایش‌ها برای ارزیابی متابولیسم گلوکز، حساسیت به انسولین، پروفایل لیپیدی، التهاب و فاکتورهای خطر قلبی عروقی است.