لیست تست‌ها: CBC, cystic fibrosis test, sweat chloride test, IRT, fecal trypsin and chymotrypsin test, alpha-1 antitrypsin test, sputum culture, smear and AFB culture, blood culture, influenza tests, sputum cytology, fetal lung maturity tests, drug screening, chest X-ray and CT scan, lung function tests, bronchoscopy and lung biopsy, oxygen therapy assessment, pulmonary rehabilitation
توضیحات
بیماری‌های ریوی بیماری‌های مختلفی را در بر می‌گیرند که ریه‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند، مانند بیماری‌های بینابینی ریه (ILDs) که با التهاب و اسکار بافت ریه مشخص می‌شوند. تشخیص این بیماری‌ها نیاز به ترکیبی از ارزیابی بالینی، تصویربرداری و آزمایش‌های خاص برای ارزیابی عملکرد ریه و شناسایی علت زمینه‌ای دارد.
در ادامه روش‌های تشخیصی انجام شونده برای بیماری‌های ریه را بررسی می‌کنیم:
1. CBC (شمارش کامل خون): آزمایش CBC سلامت کلی را ارزیابی می‌کند و انواع اختلالات مانند کم‌خونی و عفونت را با اندازه‌گیری سلول‌های سازنده خون همچون گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها تشخیص می‌دهد.
2. تست فیبروز کیستیک (CF Gene Mutation Test): این آزمایش ژنتیکی جهش‌های خاص در ژن مسئول فیبروز کیستیک را بررسی می‌کند که معمولاً با استفاده از نمونه خون یا سواب گونه انجام می‌شود.
3. تست کلرید عرق: یک تست تشخیصی مهم برای فیبروز کیستیک است که میزان کلرید عرق را اندازه‌گیری می‌کند و با تحریک پوست (معمولاً روی ساعد) برای تولید عرق و سپس جمع آوری و آنالیز عرق انجام می‌شود.
4. Trypsinogen Immunoreactive (IRT): یک آزمایش غربالگری نوزاد برای فیبروز کیستیک است. افزایش مقدار IRT، پروتئینی که توسط پانکراس ساخته می‌شود، می‌تواند نمایانگر فیبروز کیستیک باشد. این آزمایش معمولاً با گرفتن نمونه خون از پاشنه پای نوزادان انجام می‌شود.
5. تریپسین و کیموتریپسین مدفوع: این آزمایش‌ها وجود آنزیم‌های گوارشی تریپسین و کیموتریپسین را در مدفوع بررسی می‌کنند. مقدار پایین می‌تواند نمایانگر نارسایی پانکراس باشد که اغلب با فیبروز کیستیک همراه است.
6. تست آلفا-1 آنتی تریپسین: این آزمایش مقدار آلفا-1 آنتی تریپسین را در خون، پروتئینی که از ریه‌ها محافظت می‌کند، اندازه‌گیری می‌کند. مقدار پایین می‌تواند نمایانگر یک بیماری ارثی باشد که خطر بیماری ریوی را افزایش می‌دهد.
7. کشت خلط: این آزمایش باکتری‌ها یا قارچ‌های موجود در خلط (مخاط تولید شده در ریه‌ها) را برای تشخیص عفونت ریه شناسایی می‌کند.
8. اسمیر و کشت AFB: این آزمایش برای تشخیص عفونت‌های ناشی از مایکوباکتری ها مانند سل استفاده می‌شود. نمونه ای از خلط یا سایر بافت‌ها رنگ آمیزی می‌شود (اسمیر) و برای شناسایی وجود این باکتری‌ها کشت داده می‌شود.
9. کشت خون: این کشت‌ها برای تشخیص عفونت‌های موجود در خون که می‌توانند بر ریه‌ها تأثیر بگذارند، انجام می‌شوند.
10. تست‌های آنفولانزا: این آزمایش‌ها ویروس آنفولانزا را در نمونه‌های تنفسی برای تشخیص آنفولانزا شناسایی می‌کنند.
11. سیتولوژی خلط: خلط را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند تا سلول‌های غیرطبیعی که می‌توانند نمایانگر سرطان ریه باشد را بیابند.
12. تست‌های بلوغ ریه جنین: این آزمایش‌ها، شامل اندازه‌گیری نسبت سورفکتانت و لسیتین-اسفنگومیلین در مایع آمنیوتیک، بلوغ ریه جنین‌ها را در اواخر بارداری ارزیابی می‌کند.
13. غربالگری دارو: این آزمایش‌ها وجود داروها و متابولیت‌های آنها را در بدن تشخیص می‌دهند که اغلب برای تعیین مصرف بیش از حد دارو که می‌تواند باعث ناراحتی تنفسی شود، استفاده می‌شود.
۱۴. عکس‌برداری با پرتو ایکس و سی‌تی‌اسکن از قفسه سینه: این‌ها تصاویر دقیقی از ریه‌ها ارائه می‌دهند و به تشخیص ناهنجاری‌هایی مانند تومورها، عفونت‌ها یا فیبروز کمک می‌کنند.
۱۵. تست‌های عملکرد ریه (Pulmonary Function Tests): این تست‌ها شامل اسپیرومتری می‌شود که میزان هوایی را که بیمار می‌تواند وارد و خارج کند و سرعت انجام این کار را اندازه‌گیری می‌کند. آزمایشات دیگر نیز حجم ریه و توانایی ریه برای انتقال گازها به جریان خون را ارزیابی می‌کنند.
۱۶. برونکوسکوپی و بیوپسی ریه: در برخی موارد، مشاهده مستقیم راه‌های هوایی (برونکوسکوپی) یا گرفتن نمونه کوچکی از بافت ریه (بیوپسی) ممکن است برای تشخیص ضروری باشد.
۱۷. ارزیابی اکسیژن درمانی: این مورد تشخیصی نیست، اما ارزیابی نیاز به اکسیژن مکمل می‌تواند در مدیریت بیماری‌های پیشرفته ریوی و اطمینان از میزان کافی اکسیژن در خون بسیار مهم باشد.
۱۸. توان‌بخشی ریوی: این مورد هم آزمایش تشخیصی نیست، اما ارزیابی بیمار برای توان‌بخشی ریوی می‌تواند بخشی از برنامه درمانی برای بهبود عملکرد ریه و کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری مزمن ریوی باشد.
اهمیت روش‌های چندرشته‌ای
پیچیدگی بیماری‌های ریوی، مخصوصاً ILD ها، نیاز به یک روش چندرشته‌ای برای تشخیص و کنترل دقیق دارد و شامل متخصصانی از رشته‌های مختلفی همچون ریه، رادیولوژیست، و پاتولوژیست است که باهم کار می‌کنند تا نتایج بالینی، رادیولوژیکی و هیستوپاتولوژیک را ارزیابی کنند. تنوع در تست‌ها و تفاسیر در مراکز مختلف بر اهمیت یک روش استاندارد و مزایای کار تیمی متخصصانی مانند روماتولوژیست‌ها در مواردی که در یک بیماری بافت هم‌بند درگیر باشد، تأکید می‌کند.