لیست تست‌ها: Routine blood tests, LFTs, viral hepatitis tests, iron test for hemochromatosis, copper and ceruloplasmin test for Wilson’s disease, alpha-1 antitrypsin test, immunological tests, imaging, liver biopsy
توضیحات
بیماری کبدی بیش از صد نوع دارد که میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند و معمولاً تا زمانی که پیشرفته نشده، تشخیص داده نمی‌شود. تشخیص زودهنگام و دقیق برای کنترل و درمان مؤثر بیماری کبدی بسیار مهم است. اینجا آزمایش‌هایی که معمولاً در تشخیص بیماری کبد استفاده می‌شوند، را توضیح می‌دهیم.
تست‌های تشخیصی
1. آزمایشات متداول خون: غربالگری اولیه معمولاً شامل آزمایش خون معمولی برای ارزیابی عملکرد کبد و کلیه، میزان هموگلوبین و سلامت سیستم ایمنی است.
2. تست‌های عملکرد کبدی (LFTs): این تست‌ها مقدار پروتئین‌ها، آنزیم‌های کبدی و بیلی روبین را در خون شما اندازه گیری می کنند. افزایش مقدار آنزیم‌هایی مانند آلانین ترانس آمیناز (ALT)، آسپارتات ترانس آمیناز (AST)، آلکالین فسفاتاز (ALP) و گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) می‌تواند نشان دهنده آسیب یا بیماری کبدی باشد. مقدار بیلی روبین، همراه با مقدار آلبومین و پروتئین تام، اطلاعات مهمی را ارائه می‌دهند.
3. آزمایش‌های هپاتیت ویروسی: آزمایش ویروس‌های هپاتیت (A، B و C) برای تشخیص عفونت‌های ویروسی کبد بسیار مهم است. آزمایش آنتی بادی‌های اختصاصی و اسیدهای نوکلئیک می‌تواند وجود این ویروس‌ها را مشخص کند.
4. آزمایش آهن برای هموکروماتوز: مقدار بالای آهن و فریتین در خون می‌تواند نشان دهنده هموکروماتوز باشد، وضعیتی که باعث اضافه بار آهن در بدن می‌شود.
5. آزمایش مس و سرولوپلاسمین برای بیماری ویلسون: مقدار پایین سرولوپلاسمین و مقدار بالای مس می‌تواند نشان دهنده بیماری ویلسون باشد، یک اختلال ژنتیکی نادر که متابولیسم مس را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
6. آزمایش آنتی تریپسین آلفا-1: کمبود این پروتئین می‌تواند باعث بیماری کبد و ریه شود.
7. آزمایش‌های ایمونولوژیک: آزمایش‌های آنتی بادی‌های ضد میتوکندری می‌تواند کلانژیت صفراوی اولیه (PBC) را نشان دهد و آنتی بادی‌های ضد هسته‌ای و ضد عضله صاف می‌توانند نمایانگر هپاتیت خودایمنی باشند.
تصویربرداری‌ها
– سونوگرافی: تصویربرداری خط اول برای ارزیابی اندازه، شکل و مجاری صفراوی کبد است.
– ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن: تصاویر دقیقی از کبد می‌دهند و برای بررسی سرطان، خونریزی داخلی یا بیوپسی‌ها استفاده می‌شوند.
– الاستوگرافی موقت (FibroScan®): روشی غیرتهاجمی برای اندازه‌گیری سفتی کبد که نمایانگر فیبروز یا اسکار است.
بیوپسی کبد
بیوپسی کبد شامل برداشتن یک قطعه کوچک از بافت کبد برای بررسی زیر میکروسکوپ و روش دقیقی برای تشخیص بیماری کبد، سرطان، عفونت و مرحله بیماری کبد است. این کار با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و سه روش اصلی دارد: سنتی، لاپاراسکوپی و وریدی. هر روش نشانه‌ها و الزامات آماده‌سازی خود را دارد. علی‌رغم اینکه بیوپسی کبد بسیار مفید است، خطراتی مانند خونریزی داخلی و عفونت را به همراه دارد، اما این موارد غیرمعمول هستند.