لیست تستها: Rapid diagnostic tests, microscopic slide examination, molecular tests, susceptibility testing, serology
توضیحات
مالاریا یک بیماری انگلی است که تهدیدی جدی برای سلامتی در سطح جهان مخصوصاً در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری و علت آن انگلهای پلاسمودیوم است که از طریق نیش پشههای آنوفل آلوده به انسان منتقل میشود. این بیماری علائمی مانند تب، لرز و بیماریهای شبه آنفولانزا دارد و بدون درمان بهموقع میتواند باعث بروز عوارض شدید و مرگ شود.
تشخیص سریع و دقیق برای درمان و کنترل مؤثر مالاریا بسیار مهم است. روشهای تشخیصی مختلفی برای آن وجود دارد از جمله:
۱. بررسی اسلاید میکروسکوپی: روش استاندارد طلایی برای تشخیص مالاریا است که در آن نمونههای خون زیر میکروسکوپ برای تشخیص وجود انگلهای مالاریا بررسی میشوند. فیلمهای ضخیم و نازک خون از یک نمونه خون تهیه میشود. این روش امکان شناسایی گونههای آلودهکننده پلاسمودیوم و تشخیص تعداد انگل را فراهم میکند و علیرغم مزایای آن، مانند هزینه کم و شناسایی قطعی گونه، کار با میکروسکوپ به تکنسین ماهر و کنترل کیفیت برای اطمینان از دقت نتایج نیاز دارد.
۲. تستهای تشخیصی سریع (RDTs): RDTها آنتیژنهای اختصاصی مالاریا را در خون فرد شناسایی میکنند و راهی سریع و آسان برای تشخیص بیماری مخصوصاً در مکانهایی که میکروسکوپ در دسترس نیست ارائه میدهد و بهویژه برای تشخیص عفونتهای پلاسمودیوم فالسیپاروم که مسبب اکثر مرگومیرهای ناشی از مالاریا میباشند، مفید هستند. اما عملکرد آنها میتواند بر اساس شرکت سازنده متفاوت باشد، و ممکن است در تشخیص تعداد کم انگل یا تمایز گونههای پلاسمودیوم مؤثر نباشند.
۳. آزمایشات مولکولی: تستهای واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) بسیار حساس هستند و میتوانند مقادیر پایین انگل را تشخیص دهند و بین گونههای پلاسمودیوم تمایز قائل شوند. آنها بهویژه در مراکز تحقیقاتی و برای تأیید تشخیص در زمانی که سایر روشها بینتیجهاند، مفید هستند.
۴. تستهای آنتیبادی (سرولوژی): آزمایشهای سرولوژیک آنتیبادیهای ضد انگلهای مالاریا را در خون شناسایی میکند که نمایانگر وجود عفونت قبلی یا کنونی است. این آزمایشها میتوانند در مطالعات اپیدمیولوژیک مفید باشند، اما به دلیل عدم تشخیص عفونتهای کنونی و گذشته معمولاً برای تشخیص حاد استفاده نمیشوند.
۵. تست حساسیت: شامل تعیین حساسیت انگلهای پلاسمودیوم به داروهای ضد مالاریا است و برای بررسی الگوهای مقاومت و اطلاعرسانی دستورالعملهای درمانی مهم است، اما بیشتر به مراقبت بهداشت عمومی مرتبط است تا تشخیص فردی.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) بر اهمیت تشخیص سریع مالاریا با استفاده از میکروسکوپ یا RDTها قبل از شروع درمان تأکید میکند. این کار، مدیریت مؤثر بیماری را تضمین میکند و قابلیت اطمینان اطلاعات نظارتی را افزایش میدهد. WHO از ظرفیتسازی در کشورهای آندمیک مالاریا برای اطمینان از تضمین کیفیت در آزمایشهای تشخیصی حمایت میکند و دستورالعملها، راهنماها و روشهای استاندارد مختلفی را برای این منظور توسعه داده است.