لیست تست‌ها: CBC, vitamin B12 (in serum), folate (serum/RBC folate), methylmalonic acid (MMA), homocysteine, tests to determine the cause of anemia (assuming megaloblastic anemia)
توضیحات:
کمبود ویتامین B12 و فولات دو مشکل متمایز هستند که به دلیل نقششان در سنتز DNA و تولید گلبول‌های قرمز می‌تواند باعث بروز علائم مشابه شوند. کمبود این ویتامین‌ها می‌تواند باعث بروز کم‌خونی مگالوبلاستیک شود که با گلبول‌های قرمز بزرگ و نابالغ مشخص می‌شود.
کمبود ویتامین B12
ویتامین B12 که با نام کوبالامین نیز شناخته می‌شود، برای فرایندهای سلولی مختلف از جمله سنتز DNA، تشکیل گلبول‌های قرمز خون و عملکرد نورونی ضروری است. کمبود ویتامین B12 می‌تواند باعث بروز کم‌خونی مگالوبلاستیک و علائم عصبی مانند بی‌حسی و گزگز اندام‌ها، مشکل در راه‌رفتن و مشکلات حافظه شود. علل کمبود B12 عبارت‌اند رژیم غذایی ناکافی، سوء جذب (مانند کم‌خونی خطرناک) و برخی داروها.
کمبود فولات
فولات که با نام ویتامین B9 نیز شناخته می‌شود، برای سنتز DNA و تقسیم سلولی بسیار مهم است. کمبود فولات می‌تواند باعث بروز کم‌خونی مگالوبلاستیک مشابه با کمبود ویتامین B12 شود. علائم می‌تواند شامل ضعف، خستگی و تنگی نفس باشد. کمبود فولات می‌تواند ناشی از رژیم غذایی ناکافی، سوء جذب یا افزایش تقاضا (مانند بارداری یا در برخی بیماری‌ها) باشد.
آزمایشات انجام شده جهت تشخیص افتراقی این بیماری‌ها:
CBC (شمارش کامل خون)
این آزمایش تعداد و انواع سلول‌های خونی موجود در خون را مشخص می‌کند. در موارد کمبود ویتامین B12 یا فولات، CBC معمولاً کم‌خونی ماکروسیتی را نشان می‌دهد که با گلبول‌های قرمز بزرگ‌تر از حد طبیعی مشخص می‌شود.
ویتامین B12 (در سرم)
این آزمایش مقدار ویتامین B12 را در خون اندازه‌گیری می‌کند. مقدار پایین آن نشان‌دهنده کمبود B12 است که می‌تواند به دلیل نارسایی رژیم غذایی، سوء جذب یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای باشد.
فولات (سرم / فولات RBC)
این آزمایش مقدار فولات در خون یا گلبول‌های قرمز را اندازه‌گیری می‌کند. مقدار پایین آن نشان‌دهنده کمبود فولات است که می‌تواند در اثر رژیم غذایی ناکافی، سوء جذب یا افزایش تقاضا ایجاد شود.
متیل مالونیک اسید (MMA)
مقدار بالای MMA نشان‌دهنده اختلال در متابولیسم B12 است که می‌تواند به تأیید کمبود B12 کمک کند، به‌خصوص در مواردی که مقدار سرمی B12 در مرز است.
هموسیستئین
مقدار بالای هموسیستئین می‌تواند نشان‌دهنده کمبود B12 و فولات باشد. این تست همراه با MMA می‌تواند به تمایز این دو نقص کمک کند.
آزمایشات برای تشخیص علت کم‌خونی (با فرض کم‌خونی مگالوبلاستیک):
آنتی‌بادی اتصال به فاکتور داخلی (IF Antibody):
این آزمایش برای تشخیص آنتی‌بادی‌های ضد فاکتور داخلی، پروتئینی که برای جذب ویتامین B12 ضروری است، انجام می‌شود. نتایج مثبت آن نمایانگر کم‌خونی خطرناک است که یک مشکل خودایمنی است که در آن بدن به فاکتور داخلی حمله می‌کند.
آنتی‌بادی مسدودکننده فاکتور داخلی (آنتی‌بادی مهارکننده IF):
مشابه تست آنتی‌بادی IF، این تست آنتی‌بادی‌هایی را که از عملکرد فاکتور داخلی جلوگیری می‌کنند، شناسایی می‌کند. نتایج مثبت آن نشان‌دهنده کم‌خونی خطرناک است.
آنتی‌بادی سلول جداری (PCA):
سلول‌های دیواره معده فاکتور ذاتی را تولید می‌کنند. آنتی‌بادی‌های ضد این سلول‌ها می‌توانند نشان‌دهنده گاستریت خودایمنی نیز باشند که معمولاً با کم‌خونی خطرناک همراه است.