تست فاکتورهای انعقادی 1 تا 13 که با نام پروفایل انعقادی یا پروفایل لخته شدن نیز شناخته می‌شود، آزمایشی است که عملکرد فاکتورهای انعقادی مختلف را در خون ارزیابی می‌کند. اینجا در مورد آن صحبت می‌کنیم:
اهمیت تست فاکتورهای انعقادی
آزمایش فاکتورهای انعقادی به چند دلیل مهم است:
- تشخیص اختلالات خونریزی: برای تشخیص اختلالات خونریزی مانند هموفیلی، بیماری فون ویلبراند و سایر بیماری‌هایی که در آن لخته شدن خون مختل می‌شود استفاده می‌شود.
- بررسی درمان: بیماران مبتلا به اختلالات خونریزی شناخته شده این آزمایش را برای بررسی اثربخشی درمان خود، مانند درمان جایگزین با فاکتورهای لخته‌کننده خاص یا داروهایی مانند داروهای ضد انعقاد، انجام می‌دهند.
- قبل از جراحی: جراحان قبل از جراحی برای ارزیابی توانایی لخته شدن خون بیمار و کاهش خطر خونریزی بیش از حد در حین جراحی، این آزمایش را تحویز می‌کنند.
- ارزیابی عملکرد کبد: می‌تواند به ارزیابی عملکرد کبد کمک کند زیرا کبد بسیاری از فاکتورهای لخته را تولید می‌کند. بیماری‌های کبدی می‌توانند بر تولید این فاکتورها تأثیر بگذارند.
عوامل مؤثر بر فاکتورهای انعقادی
عوامل متعددی می‌توانند بر مقدار فاکتورهای انعقادی خون تأثیر بگذارند:
- ژنتیک: جهش‌های ژنتیکی ارثی می‌توانند منجر به کمبود فاکتورهای لخته خاص شوند که در هموفیلی و سایر اختلالات خونریزی‌های مادرزادی دیده می‌شود.
- عملکرد کبد: کبد فاکتورهای انعقادی زیادی را سنتز می‌کند. بیماری‌های کبدی مانند سیروز می‌توانند توانایی کبد را در تولید این فاکتورها مختل کند و منجر به کمبودشان شود.
- داروها: برخی از داروها مانند داروهای ضد انعقاد (مانند وارفارین) و داروهای ضد پلاکت (مانند آسپرین)، می‌توانند در روند انعقاد اختلال ایجاد کنند و مقدار برخی از این فاکتورها را کاهش دهند.
- کمبود ویتامین K: ویتامین K برای فعال شدن چند فاکتور انعقادی ضروری است. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به کاهش مقدار این فاکتورها شود.
- بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها، مانند انعقاد داخل عروقی منتشر (DIC) یا ترومبوز، می‌توانند بر سطوح فاکتور انعقادی تأثیر بگذارند.
عوامل افزایش یا کاهش عوامل انعقادی
- افزایش: تجویز کنسانتره های فاکتور انعقادی خاص می‌تواند مقدار فاکتورها را در افراد مبتلا به اختلالات خونریزی افزایش دهد. علاوه بر این، برخی از داروها مانند ویتامین K می‌توانند مقدار فاکتورهای انعقادی را در موارد کمبود افزایش دهند.
- کاهش: اختلالات ژنتیکی ارثی، بیماری‌های کبدی و داروهایی مانند داروهای ضد انعقاد می‌توانند مقدار فاکتورهای انعقادی مختلف را کاهش دهند.
توجه کنید که این آزمایش، فاکتورهای I (فیبرینوژن) تا سیزدهم (فاکتور تثبیت کننده فیبرین) را ارزیابی می‌کند و هر فاکتور نقش منحصر به فردی را در آبشار انعقاد خون ایفا می‌کند. نتیجه غیرطبیعی این آزمایش می‌تواند اطلاعات مفیدی به منظور تصمیم گیری های تشخیصی و درمانی مرتبط با اختلالات خونریزی و سایر بیماری‌ها ارائه دهد.
منابع
Palkuti HA, Longberry JF. A precision study of coagulation factor assay technics. American Journal of Clinical Pathology. 1973 Feb 1;59(2): 231-5.
Palta S, Saroa R, Palta A. Overview of the coagulation system. Indian journal of anaesthesia. 2014 Sep;58(5): 515.
