دیابت بارداری (GDM)
در بعضی از افراد ممکن است سطح قند خون در دوران بارداری بالا رود که این حالت به عنوان دیابت بارداری یا GDM شناخته می‌شود. در اغلب موارد افراد مبتلا به این دیابت در دوران بارداری سال‌ها بعد به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند.
دیابت شرایطی است که بدن قادر به تولید انسولین نبوده و یا نمی‌تواند به طور عادی از انسولین موجود استفاده کند. حاملگی باعث افزایش مقاومت به انسولین و افزایش انسولین خون می‌شود بنابراین، ممکن است برخی از مادران حامله، مستعد به بروز دیابت باشند. افزایش مقاومت به انسولین در دوران بارداری از ترشح مواد دیابت‌زا از قبیل هورمون رشد، هورمون آزادکنندۀ کورتیکوتروپین، لاکتوژن پلاسما و پروژسترون از جفت و نیز تجمع چربی در بدن مادر ناشی از کاهش فعالیت جسمانی و افزایش کالری دریافتی مادر در دوران باردرای حاصل می‌شود. دیابت بارداری معمولا بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری در ۴ درصد از بارداری‌ها دیده می‌شود و معمولا با رژیم غذایی و ورزش کنترل می‌شود.
علائم دیابت بارداری
به طور معمول دیابت بارداری علائم خاصی ندارد و بیشتر بانوان تا قبل از انجام آزمایش اطلاعی از دیابت خود ندارند اما می‌تواند سبب علائم بسیار خفیف از جمله تاری دید٬ خستگی٬ تشنگی بیش از حد٬ نیاز مکرر به دفع ادرار٬ عفونت‌های قارچی و… می‌شود.
علل ایجاد دیابت بارداری
جفت علاوه بر فراهم کردن مواد مورد نیاز برای جنین سبب تولید هورمون‌های استروژن٬ کورتیزول و لاکتوژن می‌شود که این هورمون‌ها در اواخر بارداری با مسدود کردن انسولین استفاده از آن را برای بدن مادر سخت می‌کنند.
افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری
- سابقه‌ی دیابت در خانواده
- فشار خون بالا٬ کلسترول بالا یا بیماری‌های قلبی
- اضافه وزن قبل از بارداری
- افزایش زیاد وزن حین بارداری
- زنان با سابقه سقط جنین و یا تولد نوزاد مرده بدون علت
- سن بالای ۳۰
- سابقه دیابت در بارداری‌های قبلی
- اعتیاد به سیگار
- سابقه تولد نوزاد با وزن بیش از ۳۴۰۰ گرم
- وجود قند در ادرار
- سندرم پلی کیستیک
عوارض دیابت بارداری
عوارض دیابت بارداری در مادر
- افت قند خون
- افزایش قند خون و یا مسمومیت بارداری
- افسردگی
- نیاز به سزارین و افزایش خطر زایمان زودرس
- مرگ جنین در داخل رحم
- عوارض و نارسایی بینایی و کلیوی
- افزایش عفونت مجاری ادراری
عوارض دیابت بارداری بر روی جنین
- رشد کند به دلیل گردش خون ضعیف و یا شرایطی مثل فشار خون بالا یا آسیب رگ‌های خونی
- افزایش احتمال زردی نوزاد
- سقط جنین
- کمبود کلسیم
- نقایض مادرزادی بزرگ
- بزرگی بیش از حد جنین یا ماکروزومی
- مشکلات تنفسی و عفونت‌های ریوی
تشخیص دیابت بارداری
تشخیص دیابت بارداری با تست‌های غربالگری دیابت انجام می‌گیرد. در مادرانی که دارای عوامل خطر ایجاد دیابت بارداری از جمله موارد ذکر شده می‌باشند، باید در اولین فرصت ممکن تست‌های غربالگری دیابت انجام شوند. اما در افرادی که هیچ‌گونه عامل خطری برای ایجاد دیابت بارداری ندارند، در هفته‌های بین ۲۴ تا ۲۸ حاملگی تست‌های غربالگری انجام می‌شود.
- تست چالش گلوگز (GCT) : برای انجام این تست بهتر است ناشتا باشید و محلول گلوکز (۵۰ گرم گلوکز در یک لیوان آب) را بنوشید سپس بعد از گذشت یک ساعت میزان قندخون با انجام یک آزمایش خون تعیین می‌شود.
- OGTT: این آزمایش نیاز به ناشتایی ۸تا ۱۲ ساعته دارد. روال انجام آزمایش OGTT اینگونه است که یک نمونه خون ناشتا از بیمار گرفته می‌شود؛ سپس ۷۵ گرم گلوگز به بیمار داده می‌شود و بعد از گذشت یک و دو ساعت از بیمار خون گرفته و سطح قند خون را بررسی می‌کنند. این آزمایش نشان می دهد که بدن با چه سرعتی متابولیسم (سوخت و ساز) قند را انجام می دهد. هر بی قاعدگی در این رویه می تواند نشانگر دیابت حاملگی باشد.
برای تشخیص دیابت بارداری می‌توانید با مراجعه به آزمایشگاه بصیر و انجام این تست از سلامت بدن خود مطمئن شوید. همچنین با تماس با شماره 03132212250 و یا 09105295782 می‌توانید قبل از مراجعه به آزمایشگاه مراحل پذیرش را به صورت غیر حضوری انجام دهید.
درمان دیابت بارداری
درمان به علائم٬ سن و سلامت عمومی و شدت بیماری بستگی دارد و بر سه اصل زیر استوار است.
- ورزش و فعالیت جسمانی: انجام ورزش‌های هوازی در حین دوران بارداری با مشورت پزشک
- رژیم غذایی: توصیه می‌شود تعداد وعده‌های غذایی افزایش یافته و از مصرف غذاهای پرچرب٬ پرنمک و حاوی شکر خودداری شود و به طور کلی رژیم غذایی دیابت بارداری مانند رژیم غذایی انواع دیگر دیابت‌هاست.
- درمان دارویی: موثرترین و بی ضررترین درمان دارویی برای دیابت بارداری انسولین تزریقی است.
در صورت ابتلا به دیابت بارداری باید چند ماه پس از تولد نوزاد و هر ۳ سال پس از آن چکاپ شوید.
