بیماری سالک یا لیشمانیازیس بیماری پوستی ناشی از یک انگل دو میزبانی به نام لیشمانیا است که توسط نیش پشه خاکی ماده آلوده منتقل می‌شود. این بیماری علاوه بر انسان، به برخی جانوران دیگر نیز می‌تواند منتقل شود اما انتقال آن فقط از طریق جنس ماده‌ی پشه خاکی انجام می‌پذیرد.
اگر فکر می‌کنید به سالک مبتلا شده‌اید می‌تواند با مراجعه به آزمایشگاه بصیر و انجام آزمایش سالک از ابتلا و یا عدم ابتلا به این بیماری مطمئن شوید. همچنین با تماس با شماره 03132212250 و یا 09105295782 می‌توانید قبل از مراجعه به آزمایشگاه مراحل پذیرش را به صورت غیر حضوری انجام دهید.
انواع
تقسیم بندی سالک بر اساس خصوصیات بیماری حاصله، ویژگی‌های اپیدمیولوژیک، انتشار جغرافیایی و… انجام می‌شود. از این روی سالک در انسان به 2 دسته کلی سالک پوستی و احشایی تقسیم بندی می‌شود.
سالک احشایی یا کالا آزار، خود به انواع هندی، مدیترانه‌ای، و کالا آزار دنیای قدیم طبقه‌بندی می‌شود که عوال ایجاد کننده آن‌ها گونه‌های مختلف لیشمانیا مانند ليشمانيا اينفانتوم (L.infantum)، ليشمانيادونووانی (L.donovani) و ليشمانيا دونوواني كمپلكس (L.donovani complex) هستند.
سالک پوستی نیز انواع شهری يا آنتروپونوتيك (ACL) ، زئونوتيك (ZCL) و سالک پوستي دنياي قديم (Cutanous leishmaniasis) دارد که توسط ليشمانيا تروپيكا(L. tropica)، ليشمانيا ماژور(L. major)، ليشمانيا اتيوپيكا (L. aethiopica) ایجاد می‌شوند.
علائم
شایع‌ترین علامت سالک پوستی بوجود آمدن زخم‌های بزرگ و بدون درد در محل گزش است. این زخم‌ها ممکن است چند هفته تا چند سال روی بدن فرد باقی‌بمانند. از دیگر علائم ابتلا به سالک می‌توان آبریزش بینی، ترشحات خونی بینی و تنگی نفس را نام برد.
علائم سالک احشایی نیز شامل تب شدید و طولانی مدت، بزرگ شدن کبد و طحال، التهاب غدد لنفاوی، خونریزی داخلی، کاهش وزن و عفونت هستند. دقیق‌ترین راه بررسی ابتلا به سالک انجام آزمایش در آزمایشگاه است و نمی‌توان تنها به علائم اتکا کرد. آزمایشگاه بصیر با پرسنل مجرب و کارآزموده آماده خدمت رسانی به شما عزیزان برای انجام تست‌های تشخیص طبی از جمله تست وجود سالک است.
سالک در اصفهان
طبق گزارش‌های متعدد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، استان اصفهان از استان‌های سالک خیز کشور به حساب می‌آید. جواد رمضانپور در گفت و گو با ایرنا افزود: تا کنون حدود ۹۰ کانون سالک‌خیز در استان اصفهان شناسایی شده است که امسال با توجه به اعتبارات تخصیص یافته و تایید کمیته فنی کشوری بیماری سالک، کار عملیات مقابله و پیشگیری از این بیماری در ۵۷ کانون اولویت دار در مناطق اصفهان، جلگه، بن‌رود، کوهپایه، جرقویه علیا و سفلی، اژیه، ورزنه، هرند، اردستان، نطنز، برخوار و شاهین شهر و میمه انجام شد.
اصفهان یکی از استان‌های سالک خیز کشور به ویژه از نوع روستایی است که مناطقی مانند اردستان، نطنز، برخوار، شاهین شهر و میمه، اصفهان (مناطق جنوب و جنوب شرق)، نایین، کاشان و آران و بیدگل با جمعیت حدود ۷۰۰ هزار نفر با این پدیده مواجه هستند.
زمان اوج ابتلا به این بیماری از اواخر شهریور تا آبان است و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از سال ۸۷ تا کنون چندین برنامه را برای کنترل سالک اجرا کرده است.
درمان
سه اقدام اصلی برای درمان سالک انجام می‌شود شامل:
- استفاده از دارو
- پانسمان
- جراحی
تمام اقدامات لازم جهت درمان سالک باید زیر نظر پزشک انجام شود. استفاده از داروهای ضد انگل و برخی آنتی‌بیوتیک ها، پانسمان زخم و جراحی زخم از اقداماتی است که پزشک برای درمان این بیماری به تشخیص خود انجام می‌دهد و باید از درمان ها و مصرف داروهای خودسرانه جلوگیری کرد.
