سیفلیس یک بیماری مقاربتی (STI) است که توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود و در صورت عدم درمان در مراحل مشخصی پیشرفت می‌کند که هر کدام دارای علائم و عوارض مخصوص به خود هستند.
علائم
سیفلیس در چهار مرحله ظاهر می‌شود: اولیه، ثانویه، نهفته و سوم. علامت مرحله اولیه، یک زخم بدون درد یا شانکر در محل عفونت است که می‌تواند در ناحیه تناسلی، مقعد یا دهان ظاهر شود. این زخم معمولاً حدود سه هفته پس از قرارگرفتن در معرض باکتری ظاهر می‌شود و در عرض چند هفته بدون درمان بهبود می‌یابد. مرحله ثانویه می‌تواند چند هفته پس از بهبودی شانکر آغاز شود و به‌صورت بثورات گسترده که اغلب شامل کف دست‌ها و کف پاها و همچنین ضایعات غشای مخاطی است، بروز می‌کند. علائم دیگر شامل تب، گلودرد و تورم غدد لنفاوی هستند.
سیفلیس در صورت عدم درمان، می‌تواند به مرحله نهفته برود که علائم ندارد، اما باکتری در بدن هست. مرحله سوم می‌تواند سال‌ها بعد رخ دهد و باعث بروز مشکلات شدید؛ مانند آسیب عصبی و قلبی عروقی و لثه‌ها (تومورهای نرم و سفت) شود.
تشخیص
تشخیص به شرح‌حال بالینی، معاینه فیزیکی و تست‌های آزمایشگاهی بستگی دارد. تشخیص زودهنگام با روش‌های تشخیص مستقیم مانند میکروسکوپ میدان تاریک یا آزمایش PCR از نمونه‌های ضایعه انجام می‌گردد؛ اما تست‌های سرولوژیک رایج‌ترین روش تشخیص هستند. معمولاً غربالگری با آزمایش ترپونمال (مانند سنجش ایمنی آنزیمی) و سپس یک آزمایش ترپونمال تأییدی (مانند آگلوتیناسیون ذرات T. pallidum) انجام می‌شود. سپس برای ارزیابی فعالیت بیماری و پاسخ به درمان از یک آزمایش غیر ترپونمال (مانند ریاگین سریع پلاسما یا RPR) استفاده می‌شود.
درمان
پنی‌سیلین درمان انتخابی برای تمام مراحل سیفلیس است. در مراحل اولیه، معمولاً یک تزریق عضلانی بنزاتین پنی‌سیلین G کافی است. برای سیفلیس نهفته یا سوم، درمان طولانی‌مدت ضروری است. زنان باردار مبتلا به سیفلیس باید برای پیشگیری از سیفلیس مادرزادی که می‌تواند باعث عوارض شدید یا مرده‌زایی شود، فوراً درمان شوند.
برای کسانی که به پنی‌سیلین حساسیت دارند، از آنتی‌بیوتیک‌های جایگزین مانند داکسی‌سایکلین یا آزیترومایسین استفاده می‌شود، اگرچه اثربخشی آنها می‌تواند متفاوت باشد. پس از درمان، بیماران باید به طور منظم تست‌های سرولوژیک انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که عفونت برطرف شده است.
جلوگیری
اقدامات پیشگیرانه شامل استفاده مداوم و صحیح از کاندوم، غربالگری منظم STI و درمان شرکای جنسی برای جلوگیری از عفونت مجدد هستند. آموزش رابطه جنسی ایمن در کاهش شیوع سیفلیس بسیار مهم است.
منابع
- Tsuboi M, Evans J, Davies EP, Rowley J, Korenromp EL, Clayton T, Taylor MM, Mabey D, Chico RM. Prevalence of syphilis among men who have sex with men: a global systematic review and meta-analysis from 2000-20. Lancet Glob Health. 2021 Aug;9(8):e1110-e1118. doi: 10.1016/S2214-109X(21)00221-7.
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/syphilis/symptoms-causes/syc-20351756#:~:text=Syphilis%20is%20an%20infection%20caused,direct%20contact%20with%20these%20sores.
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4622-syphilis
