لژیونلوز که معمولاً با نام بیماری لژیونر شناخته می‌شود، یک بیماری عفونی است که توسط نوعی باکتری از جنس لژیونلا ایجاد می‌شود. شدیدترین فرم این بیماری، نوعی ذات‌الریه است و نوع خفیف‌تر آن با نام تب پونتیاک شناخته می‌شود. لژیونلا پنوموفیلا گونه اصلی مسئول بیماری لژیونر است که معمولاً در آب شیرین یافت می‌شود؛ اما میتواند در سیستم‌های آب ساخته شده توسط انسان، مانند برج‌های خنک‌کننده، مخازن آب گرم و سیستم‌های لوله‌کشی تکثیر شوند، به‌ویژه زمانی که آب راکد و سطح بیوسیدها (مواد افزودنی ضدمیکروبی) پایین است.
علائم بیماری
علائم این بیماری معمولاً 2 تا 10 روز پس از قرار گرفتن در معرض باکتری بروز می‌کنند:
1. تب بالا: یکی از اولین علائم بیماری لژیونر است و میتواند تا 39 درجه سانتی‌گراد یا بیشتر باشد.
2. سرفه خشک: که به تدریج میتواند خلط دار شود.
3. تنگی نفس: به دلیل التهاب ریه‌ها.
4. درد قفسه سینه: که معمولاً با تنفس عمیق یا سرفه بدتر می‌شود.
5. علائم سیستمیک: مانند سردرد، درد عضلانی، خستگی، و لرز.
6. علائم گوارشی: در برخی بیماران، علائمی مثل اسهال، تهوع و استفراغ نیز مشاهده می‌شود.
7. علائم عصبی: مانند گیجی یا عدم تمرکز که در موارد شدیدتر میتواند به عدم هوشیاری منجر شود.
نرخ شیوع
شیوع بیماری لژیونر در سطح جهان در حال افزایش است. در اروپا، نرخ اطلاع‌رسانی به 2.4 مورد به ازای هر 100000 نفر رسیده است (در ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و آلمان). این افزایش به عوامل متعددی از جمله پیری جمعیت، بهبود روش‌های تشخیصی، احتمالاً تغییرات آب و هوا و الگوهای آب و هوایی نسبت داده شده که میتواند بر توزیع محیطی باکتری‌های لژیونلا و قرار گرفتن انسان در معرض آنها تأثیر بگذارد.
در ایالات متحده، بروز بیماری لژیونر نیز روند صعودی قابل‌توجهی را نشان داده است. از سال 1992 تا 2002، میانگین سالانه تعداد موارد حدود 1221 مورد بوده اما این میزان بین سال‌های 2003 تا 2018 به طور متوسط به 4369 مورد در سال افزایش یافته است و بیشتر زنان را درگیر می‌کند.
این بیماری معمولاً با استنشاق قطرات آب حاوی باکتری لژیونلا منتقل می‌شود. منابع رایج شیوع بیماری شامل برج‌های خنک‌کننده، جکوزی‌ها، فواره‌های تزیینی و سیستم‌های لوله‌کشی بزرگ است. این محیط‌ها شرایط ایده‌آلی را برای رشد باکتری‌ها مخصوصاً در دمای 25 تا 42 درجه سانتی‌گراد فراهم می‌کنند.
درمان
درمان بیماری لژیونر نیازمند آنتی‌بیوتیک‌های خاصی است که با باکتری لژیونلا مبارزه کنند و معمولاً به‌صورت بستری در بیمارستان انجام می‌شود که شامل موارد زیر است:
1. آنتی‌بیوتیک‌ها:
– ماکرولیدها: مانند آزیترومایسین یا کلاریترومایسین.
– فلوروکینولون‌ها: مانند لووفلوکساسین یا سیپروفلوکساسین.
– تتراسایکلین‌ها: مانند داکسی‌سایکلین.
2. حمایت تنفسی: در موارد شدید، شاید نیاز به اینتوباسیون برای حمایت از تنفس بیمار باشد.
3. درمان‌های حمایتی: تزریق مایعات وریدی برای جلوگیری از دهیدراسیون، داروهای کاهش‌دهنده تب و کنترل علائم دیگر.
پیشگیری
پیشگیری و کنترل بیماری لژیونر مستلزم نظارت و نگهداری دقیق سیستم‌های آبی است. بررسی‌های منظم و انجام اقدامات کنترلی، مانند حفظ دمای مناسب و سطح بیوسید آب، ضروری است.
مطالعات نشان داده‌اند که سویه‌های خاص می‌توانند در محیط باقی بمانند و به دلیل توانایی خود در سازگاری و بقا در شرایط مختلف، باعث شیوع مکرر شوند.
به‌طورکلی، نظارت مؤثر، تشخیص به‌موقع و نگهداری درست از سیستم‌های آب از موارد ضروری در کنترل شیوع بیماری لژیونر هستند.
منابع
ECDC-report: Increased rates of Legionnaires’ disease in Europe – Water News Europe. https://www.waternewseurope.com/ecdc-report-increased-rates-of-legionnaires-disease-in-europe/
Rising Incidence of Legionnaires’ Disease and Associated Epidemiologic Patterns, United States, 1992–2018 – CDC. https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/28/3/21-1435_article
Recurrence, Microevolution, and Spatiotemporal Dynamics of Legionella pneumophila – Emerging Infectious Diseases journal – CDC. https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/30/5/23-1383_article
