ویروس BK یک پولیوماویروس از اعضای خانواده پولیوما ویریده دارای DNA دو رشته‌ای است که گیرندگان پیوند کلیه را درگیر می‌کند و باعث بروز عوارضی همچون نفروپاتی مرتبط با ویروس BK (BKV) و رد آلوگرافت (آلوگرافت به بافت یا عضوی گفته می‌شود که از یک فرد اهدا شده و به فرد دیگری پیوند زده می‌شود، برای جایگزینی عضو یا بافت آسیب‌دیده) می‌شود. این ویروس به دلیل نقش داشتن در ایجاد نفروپاتی و ردِ پیوند کلیه در گیرندگان پیوند کلیه معروف شده است.
راه‌های انتقال
معمولاً BKV در دوران کودکی منتقل می‌شود و در سیستم ادراری، نهفته می‌ماند و فعال‌سازی مجدد آن در افراد دچار نقص ایمنی مانند دریافت‌کنندگان پیوند کلیه رخ می‌دهد.
علائم
در افراد سالم، BKV معمولاً بدون است. در گیرندگان پیوند، علائم آن به‌صورت اختلال عملکرد کلیوی ناشی از نفروپاتی ویروس BK بروز می‌کند که باعث رد آلوگرافت کلیه می‌شود.
تست‌های تشخیصی
سیتولوژی ادرار: سلول‌های فریب را شناسایی می‌کند که نشان‌دهنده تکثیر ویروس BK است.
Real-Time PCR کمّی: برای بررسی ویروس BK (در ادرار) و ویرمی (در خون) انجام می‌شود. این آزمایش برای تشخیص زودهنگام در گیرندگان پیوند کلیه ضروری است.
نمونه‌های سرم و ادرار: برای تشخیص BKV از طریق PCR ضروری است.
دقیق‌ترین تست برای تشخیص
Real-Time PCR کمّی دقیق‌ترین روش برای تشخیص و بررسی ویروس BK، مخصوصاً برای گیرندگان آلوگرافت کلیوی است.
اهمیت تشخیص در درمان
روش استاندارد غربالگری روتین پس از پیوند در بسیاری از مراکز پیوند برای ویروس BK (در ادرار) و یا ویرمی (در خون) است که چند ماه پس از پیوند شروع می شود و در فواصل منظم ادامه می یابد. به عنوان مثال، پروتکل بیمارستان عمومی ماساچوست شامل آزمایش BKV PCR از خون است که 2 ماه پس از پیوند کلیه شروع می شود و پس از آن هر 2 ماه، بدون توجه به عملکرد آلوگرافت، تا ماه بیست و چهارم ادامه می یابد. توجه کنید که چارچوب زمانی برای قابل تشخیص شدن BKV می تواند در افراد متفاوت باشد و تحت تأثیر شدت سرکوب سیستم ایمنی، سایر عوامل خطر و حساسیت روش آزمایش است.
تشخیص زودهنگام و دقیق BKV برای نجات گیرندگان پیوند بسیار مهم است. نحوه درمان با داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی را می‌توان بر اساس بار BKV انتخاب کرد و خطر نفروپاتی و رد پیوند را کاهش داد.
فالوآپ BKV به شناسایی و مداخله به‌موقع اختلال آلوگرافت کمک می‌کند. در مورد پیوند کلیه، تشخیص و کنترل عفونت BKV بسیار مهم است. استفاده از روش‌های تشخیصی حساس مانند PCR کمّی برای ویروس BK و ویرمی در موفقیت پیوند ضروری است.
منابع
Babel N, Volk HD, Reinke P. BK polyomavirus infection and nephropathy: the virus-immune system interplay. Nat Rev Nephrol. 2011 May 24;7(7):399-406. doi: 10.1038/nrneph.2011.59. PMID: 21610680.
Pang XL, Doucette K, LeBlanc B, Cockfield SM, Preiksaitis JK. Monitoring of polyomavirus BK virus viruria and viremia in renal allograft recipients by use of a quantitative real-time PCR assay: one-year prospective study. J Clin Microbiol. 2007 Nov;45(11):3568-73. doi: 10.1128/JCM.00655-07. Epub 2007 Sep 12. PMID: 17855578; PMCID: PMC2168526.
Ambalathingal GR, Francis RS, Smyth MJ, Smith C, Khanna R. BK Polyomavirus: Clinical Aspects, Immune Regulation, and Emerging Therapies. Clin Microbiol Rev. 2017 Apr;30(2):503-528. doi: 10.1128/CMR.00074-16. PMID: 28298471; PMCID: PMC5355639.
Safa K, Heher E, Gilligan H, Williams W Jr, Tolkoff-Rubin N, Wojciechowski D. BK Virus After Kidney Transplantation: A Review of Screening and Treatment Strategies and a Summary of the Massachusetts General Hospital Experience. Clin Transpl. 2015;31:257-263. PMID: 28514587.
Mark D. Reploeg, Gregory A. Storch, David B. Clifford, BK Virus: A Clinical Review, Clinical Infectious Diseases, Volume 33, Issue 2, 15 July 2001, Pages 191–202, https://doi.org/10.1086/321813
Deirdre Sawinski, Simin Goral, BK virus infection: an update on diagnosis and treatment, Nephrology Dialysis Transplantation, Volume 30, Issue 2, February 2015, Pages 209–217, https://doi.org/10.1093/ndt/gfu023
