برای تشخیص بارداری دونوع بررسی آزمایشگاهی وجود دارد:
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
مبنای بررسی این دو آزمایش سنجش سطح هورمون (HCG) در خون یا ادرار است. هورمون HCG را هورمون حاملگی یا گنادوترپین جفتی انسان میگویند. این هورمون در دوران بارداری از جفت ترشح میشود و مدت زمان کوتاهی بعد از قرارگیری جنین در رحم ترشح آن شروع میشود. وظیفه اصلی آن تغذیه تخمک و اسپرم لقاح یافته بعد از لانهگزینی در دیواره رحم است. حدود 11روز بعد از لقاح در خون و بین 12 تا 14روز بعد از لقاح در ادرار قابل بررسی و اندازهگیری است. این هورمون هر 48 تا 72ساعت به مقدار دوبرابر خود میرسد. در هفته 8 الی 11به بالاترین میزان خود رسیده و در ادامه بارداری کاهش مییابد.
- آزمایش خون بارداری
آزمایش کمی HCG یا تیتر بارداری: در این آزمایش عدد و میزان این هورمون در خون مورد بررسی قرار میگیرد.اگرسطح هورمون کمتر از 5 باشد، آزمایش بارداریتان منفی است. اگرسطح هورمون بین 5 تا 25 باشد، نتیجه بررسی نامشخص است. اگرسطح هورمون بیشتر از 25 باشد، به احتمال زیاد شما باردار هستید.
آزمایش کیفیHCG : در این آزمایش فقط مثبت یا منفی بودن، حضور یا عدم حضور هورمون را در خون مورد سنجش قرار میدهند.
- آزمایش ادرار بارداری
بیشتر خانمها با مشاهده علایم بارداری و خصوصا تاخیر در عادت ماهیانه تست خانگی بارداری یا همان تست ادرار که راحت و سریع است را انتخاب میکنند. در این روش برای رسیدن به نتیجه درست، زمان انجام تست بسیار مهم است. معمولا این تست را یک هفته بعد از تاخیر در پریودی یا دوهفته بعد تخمک گذاری باید انجام داد. اگر صبح و بلافاصله بعد ازبیدار شدن از خواب تست انجام شود نتیجه آن دقیقتر خواهد بود، زیرا در این زمان ادرار غلیظتر است. با این تست نمیتوانید جواب قطعی در زمینه بارداری یا عدم بارداری داشته باشید. تشخیص قطعی بارداری انجام آزمایش خون است.
برای انجام آزمایشات مربوط به بارداری میتوانید با مراجعه به آزمایشگاه بصیر و انجام این تست از سلامت بدن خود مطمئن شوید. همچنین با تماس با شماره 03132212250 و یا 09105295782 میتوانید قبل از مراجعه به آزمایشگاه مراحل پذیرش را به صورت غیر حضوری انجام دهید.
نکات لازم جهت انجام تست بارداری
- نیاز نیست ناشتا باشید.
- نیاز نیست داروهایی را که در حال مصرف آن هستید، قطع کنید.
- در هر ساعتی از شبانه روز جهت تست خون میتوانید مراجعه نمایید، ولی برای تست ادرار بهتر است صبح بعد از بیدار شدن انجام پذیرد.
علل مثبت کاذب شدن نتیجه تست بارداری
فاکتورهای متعددی هستند که میتوانند بر نتیجه تست تاثیر گذاشته و منجر به نتیجه مثبت یا منفی کاذب شوند. نتیجه تست بارداری مثبت کاذب، به چند دلیل رخ میدهد:
- حاملگی شیمیایی: بارداری شیمیایی زمانی رخ میدهد که تخمک بارور یا همان نطفه به دلایل گوناگونی نتواند در مراحل اولیه لانهگزینی یا رشد کند. از دست دادن زوددرس بارداری به این دلیل نیست که فرد عمداً کاری انجام داده باشد بلکه ممکن است ناشی از مشکلات داخل رحم باشد، مانند:
- فیبروم
- بافت اسکار (جای زخم)
- اختلالات مادرزادی رحم که باعث شکل نامنظم رحم میشود.
- سطح پایین هورمونهای خاصی مانند پروژسترون، احتمال لانهگزینی و رشد جنین را کاهش میدهد.
- همچنین باید بدانید که برخی از دلایل بارداری شیمیایی ناشناخته هستند.
- یائسگی: سطح هورمون HCG در زنانی که در دوران یائسگی یا حوالی آن قرار دارند، افزایش پیدا میکند. این امر میتواند بر نتیجه آزمایش بارداری تاثیرگذار باشد و منجر به نتیجه مثبت کاذب شود. با شروع یائسگی توليد هورمونهای استروژن و پروژسترون متوقف میشود و سطح هورمون HCG هیپوفیزی بیشتر خواهد شد.
- بارداری خارج از رحم: گاهی لانهگزینی تخمک بارور، خارج از حفره اصلی رحم صورت میگیرد که باعث بارداری خارج رحمی میشود. معمولاً بارداری خارج رحمی، زمانی رخ میدهد که تخمک بارور در زمان حرکت به سمت رحم در لوله فالوپی، بدون حرکت بماند. این نوع بارداری خارج رحمی، بارداری لولهای نیز نامیده میشود. این نوع بارداری نمیتواند ادامه داشته باشد و مهمتر از آن این است که بدانید این وضعیت اورژانسی است و میتواند سلامت فرد را به طور موثری تحت تاثیر قرار دهد. خونریزیهای شدید و از دست دادن اندامهای تولید مثل از جمله عوارض بارداری خارج از رحمی بهشمار میروند. این نوع بارداری میتواند به دلایل زیر رخ دهد:
- بافت جای زخم یا التهاب در لوله فالوپی
- شکل غیرطبیعی لوله فالوپی
- سابقهی عفونت رحمی
- بارداری خارج رحمی ممکن است در دهانه رحم، تخمدان یا حفره شکم رخ دهد.
- بیماریهای تخمدان، از جمله کیست: زنان بسیاری با کیست تخمدان مواجه هستند، اما آیا کیست تخمدان باعث مثبت شدن تست بارداری میشود؟ کیست تخمدان، مخصوصا کیستهای جسم زرد یا کیستهای لوتئوم میتوانند نتیجه آزمایش بارداری را با خطا مواجه کنند. برخی کیستهای تخمدان میتوانند بر روند باروری تاثیر منفی داشته باشند. از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کیستهایی که به دلیل اندومتریوز ایجاد میشوند.
- کیستهای ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک (pcos)
- کیستهای فولیکولی یا کیستهای جسم زرد
- سقط خودبهخود جنین یا سقط عمدی: پس از سقط جنین، چه سقط خودبهخودی و چه سقط عمدی، تست بارداری میتواند مثبت باشد. با شروع بارداری و در طی آن، سطح هورمون hCG بالا میرود. سطح آن هر چند روز یک بار دوبرابر میشود و تقریباً در هفته دهم به اوج مقدار خود میرسد. زمانی که سقط جنین اتفاق میافتاد و بارداری متوقف میشود، سطح این هورمون به تدریج کاهش پیدا میکند به طوریکه تا شش هفته پس از پایان بارداری، هورمون گنادوتروپین جفتی انسان در خون و ادرار وجود دارد.
- مصرف برخی داروها: مصرف داروهای باروری مانند هورمون مصنوعی hCG نیز میتوانند باعث خطا در نتیجه تست بارداری شود. این داور به به فولیکولها کمک میکند تا تخمکهای بالغ را آزاد کند که باعث میشود خوانش تست بارداری خانگی، مثبت کاذب شود، بهخصوص زمانی که تست خیلی زود انجام شده باشد. داروهای زیر میتوانند بر نتیجه تست تاثیرگذار باشند:
- داروهایی مانند دیازپام (والیوم) یا آلپروزولام (زاناکس) که برای ضداضطراب هستند.
- داروهای ضدروانپریشی مانند کلوزاپین یا کلرپرومازین
- داروهایی که برای کنترل تشنج مصرف میشوند، مانند فنوباربیتال و دیگر باربیتوراتها
- داروهای بیماری پارکینسون، از جمله بروموکریپتین (پارلودل)
- داروهای ادرارآور مانند فوروزماید (لازیکس، دیوسکرینDiuscreen )
- آنتیهیستامینها، از جمله پرومتازین
- متادون (دولوفین)
- شرایط خاص پزشکی: برخی مشکلات پزشکی میتوانند باعث نتیجه مثبت کاذب شوند. البته این شرایط نادر است اما دور از انتظار نیست:
- عفونت مجاری ادراری
- بیماری کلیوی که باعث ایجاد خون یا سلولهای سفید خونی در ادرار میشود
- بیماریهای خطرناکتر مانند سرطان تخمدان
- مشکلات هیپوفیز (بسیار نادر)
مطمئنا برای همه مادران، سلامت نوزاد آیندهشان اهمیت زیادی دارد و این اهمیت به اندازهای است که حاضرند تحت آزمایشهای متعدد قرار گیرند تا سلامت، رشد و تکامل جنینشان در طول بارداری، بررسی شود. البته در طول دوران بارداری، به عنوان بخشی از مراقبتهای دوران بارداری، شما باید آزمایشهایی را متحمل شوید که به بررسی رشد و تکامل جنین و سلامت زایمان کمک می کند.
آزمایشهای سه ماهه اول
در این سه ماه برای بررسی عوامل خطرزای حاملگی، باید مجموعه کاملی از سابقه پزشکی تهیه شود. بنابراین لازم است. آزمایشهایی جهت بررسی سلامت خود و جنین انجام شود که عبارتند از:
- آزمایش CBC: در این آزمایش تعداد انواع متفاوت سلولهای خونی٬ شمارش می شود. تعداد سلولهای قرمز خون (RBC) معیاری برای سنجش انواع کم خونیها میباشد. تعداد سلولهای سفید نشان دهندهی سلولهای دفاعی بدن در خون چقدر است و تعداد پلاکتها معیاری برای سنجش لخته شدن خون میباشد. عوارض کم خونی در مادران باردار باعث عوارض جنینی از جمله افزایش احتمال تولد نوزاد با وزن کمتر از نرمال٬ افزایش احتمال زایمان زودرس و افزایش احتمال تولد نوزاد با علائم حیاتی پایین میشود. هر کدام از این مشکلات میتواند احتمال ایجاد عوارض و مخاطرات جسمی و حتی مرگ را برای نوزاد افزایش دهد.
- تعیین گروه خونی: (BG-RH): فاکتور RH پروتئینی است که بر روی سطح گلبول قرمز وجود دارد. اگر جنین RH مثبت و مادر باردار RH منفی باشد بدن مادر میتواند آنتی بادی هایی علیه فاکتور RH ایجاد کند و در بارداری های آینده این آنتی بادی ها می توانند به گلبول های قرمز جنین آسین برسانند.
- تست قند خون ناشتا: این تست نیاز به ۸ تا ۱۰ ناشتایی داشته و اگر از حد نرمال بالاتر رود بدون سابقه دیابت ممکن است مادر دچار عارضهی دیابت بارداری شود که بر رشد جنین٬ ایجاد ناهنجاریهای مادرزادی برای جنین٬ زایمان زودرس و همچنین منجر به مشکلات تنفسی شود.
- آزمایش ادرار: برای بررسی وجود قند زیرا افزایش قند در ادرار میتواند نشانه ی دیابت باشد٬ بررسی وجود پروتئين و همچنین بررسی حضور باکتری ها که میتواند علامت عفونت ادراری باشد که در این صورت ممکن است مادر دچار زایمان زودرس شود.