اختلال عاطفی فصلی (SAD) نوعی افسردگی است که به تغییرات فصول مربوط میشود که معمولاً از اواخر پاییز و اوایل زمستان شروع میشود و در بهار و تابستان فروکش میکند.
علائم
علائم SAD معمولاً شبیه علائم اختلال افسردگی اساسی است و شامل احساس غم و اندوه مداوم، ازدستدادن علاقه فرد به فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبرد، تغییر در اشتها یا وزن، اختلالات خواب، خستگی، مشکل در تمرکز، و احساس بیارزشی یا گناه است. همچنین، افراد مبتلا به SAD ممکن است تغییرات فصلی در خلقوخوی خود نشان دهند که علائم در زمانهای خاصی از سال به اوج خود میرسد.
علل
علل دقیق SAD هنوز در دست بررسی است، اما گفته میشود که با کاهش نور خورشید در طول زمستان که سروتونین (که یک نوروترانسمیتر تنظیمکننده خلقوخو است) را تحتتأثیر قرار میدهد، مرتبط است. کاهش نور خورشید میتواند ساعت درونی بدن (ریتم شبانهروزی) را مختل کند و باعث بروز احساس افسردگی شود. تغییر فصل میتواند بر سطح ملاتونین بدن که در الگوهای خواب و خلقوخو نقش دارد، نیز تأثیر بگذارد.
تشخیص
تشخیص SAD شامل ارزیابی جامع علائم، سابقه پزشکی و الگوهای فصلی است. متخصصان ممکن است از ابزارهای ارزیابی استاندارد، مانند پرسشنامه ارزیابی الگوی فصلی (SPAQ) برای کمک به تشخیص استفاده کنند. تشخیص افتراقی برای رد سایر اختلالات خلقی و بیماریهایی که ممکن است علائم مشابه داشته باشند، ضروری است.
درمان
درمان SAD میتواند نوردرمانی باشد که شامل قرارگرفتن در یک جعبه نور است که نور خورشید، دارو و رواندرمانی را شبیهسازی میکند. نوردرمانی معمولاً صبحها برای تقلید از طلوع خورشید و کمک به تنظیم ساعت درونی بدن استفاده میشود و در نتیجه خلقوخو، انرژی و الگوهای خواب را بهبود میبخشد. داروهای ضدافسردگی نیز میتوانند برای کمک به کاهش علائم تجویز شوند، مخصوصاً اگر نوردرمانی کافی نباشد. رواندرمانی، بهویژه درمان شناختی رفتاری (CBT)، میتواند با کمک به افراد در شناسایی و تغییر الگوهای فکری منفی و رفتارهایی که میتوانند به علائم آنها کمک کند، مؤثر باشد.
مداخلات سبک زندگی نیز برای مدیریت SAD ضروری است، از جمله ورزش منظم، حفظ یک رژیم غذایی سالم، بهینهسازی خواب و به حداکثر رساندن قرارگرفتن در معرض نور طبیعی. علاوه بر این، ترکیب تکنیکهای آرامشبخش، مانند مدیتیشن ذهنآگاهی یا یوگا، میتواند باعث کاهش استرس و بهبود کلی شود.
منابع
https://www.nimh.nih.gov/health/publications/seasonal-affective-disorder