سینوزیت که با نام رینوسینوزیت نیز شناخته میشود، التهاب پوشش مخاطی سینوسهای پارانازال است. این مشکل میتواند حاد یا مزمن باشد و دورههای حاد آن معمولاً پس از یک عفونت ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی معمولی رخ میدهد. سینوزیت مزمن علیرغم درمان بیش از 12 هفته ماندگار و معمولاً شامل التهاب مداوم است.
علل و فاکتورهای خطر
سینوزیت میتواند توسط ویروسها، باکتریها یا قارچها ایجاد شود و اغلب با وقوع یک عفونت اولیه در دستگاه تنفسی فوقانی رخ میدهد. سایر فاکتورهای خطر عبارتاند از پولیپ بینی، رینیت آلرژیک، انحراف تیغه بینی و قرارگرفتن در معرض آلرژنها. فاکتورهای محیطی مانند سیگارکشیدن و آلودگی هوا نیز میتوانند در ایجاد و تشدید سینوزیت نقش داشته باشند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا بیماریهای مزمن تنفسی مانند آسم دارند در معرض خطر بیشتری هستند.
علائم
علائم شایع سینوزیت عبارتاند از گرفتگی بینی، مخاط غلیظ بینی، درد یا فشار صورت و کاهش حس بویایی و چشایی. سینوزیت حاد اغلب با شروع ناگهانی این علائم پس از سرماخوردگی یا آلرژی مشخص میشود. سینوزیت مزمن میتواند با علائم کمتری بروز کند که تداوم مییابد یا اغلب عود میکند و بهشدت بر کیفیت زندگی تأثیر میگذارد.
تشخیص
تشخیص بر اساس علائم بالینی است، اما میتوان با سیتیاسکن یا آندوسکوپی بینی، مخصوصاً در موارد سینوزیت مزمن که آناتومی سینوسها یک عامل کمککننده است، آن را تأیید کرد.
درمان
روشهای درمان سینوزیت بستگی به شدت و ماهیت علائم دارند. در اکثر موارد سینوزیت حاد، شامل درمانهای حمایتی با ضد گرفتگیها، شستشوی بینی با محلول نمکی و مسکنهایی مانند آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین ناراحتی ناشی از فشار سینوسی و سردرد است. علاوه بر این، استنشاق بخار یا کمپرس گرم میتواند به باز شدن مجاری بینی و کاهش علائم کمک کند.
اگر این درمانهای اولیه، علائم را کاهش ندهند، یا اگر به دلیل علائمی که بیش از ده روز طول کشیده یا پس از بهبود اولیه بدتر شود، مشکوک به باکتریایی سینوزیت باشد، پزشک میتواند برای درمان عفونت آنتیبیوتیک تجویز کند. استفاده از داروها طبق دستور و تکمیل دوره کامل آنتیبیوتیکها برای اطمینان از ریشهکنی کامل عفونت و جلوگیری از بروز مقاومت بسیار مهم است.
برای سینوزیت مزمن، درمان شامل اسپریهای کورتیکواستروئیدی بینی برای کاهش التهاب در سینوسها نیز است، یا در موارد شدیدتر، جراحی برای رفع انسداد و بهبود تخلیه سینوس در نظر گرفته میشود که میتواند به جلوگیری از عود عفونتهای سینوسی و کاهش علائم مزمن کمک کند.
پیگیریهای منظم توسط پزشک برای مدیریت مؤثر این بیماری و تنظیم روشهای درمانی بر اساس پاسخ فرد به درمان و هرگونه تغییر در علائم بسیار مهم است.
منابع
https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/mayo-clinic-q-and-a-sinusitis-and-treatment-options
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17701-sinusitis