مسمومیت غذایی که با نام بیماری ناشی از غذا نیز شناخته میشود، نوعی بیماری حاد گوارشی است که در اثر مصرف غذا یا نوشیدنیهای آلوده رخ میدهد. علت اصلی مسمومیت غذایی فاکتورهای بیماریزا مانند ویروسها، باکتریها، انگلها و مواد شیمیایی مضر هستند. علل شایع باکتریایی شامل سالمونلا، E. coli و لیستریا و مسمومیتهای غذایی ویروسی نوروویروس و هپاتیت A هستند.
علائم مسمومیت غذایی میتواند در مدت چند ساعت تا چند روز پس از مصرف غذای آلوده بروز کنند و معمولاً شامل تهوع، استفراغ، درد شکم، اسهال و گاهی تب و کم آبی بدن هستند. شدت علائم بسته به پاتوژن مربوطه و وضعیت سلامتی بیمار میتواند متفاوت باشد.
آلودگی میتواند در هر مرحله از تولید تا آمادهسازی رخ دهد. منابع رایج آلودگی عبارتاند از جابهجایی نامناسب، پخت ناکافی و بهداشت ضعیف دستاندرکاران تهیه مواد غذایی. غذاهایی که بیشتر در معرض خطر هستند عبارتاند از گوشتهای نیمپز، لبنیات، تخممرغ و هر غذایی که به مدت طولانی در دمای اتاق مانده است.
روشهای بهحداقلرساندن خطر مسمومیت غذایی بسیار مهم و شامل رعایت بهداشت دست، پختن غذاها در دمای ایمن، جلوگیری از آلودگی متقابل با بهکارگیری ظروف جداگانه برای غذاهای خام و پخته و نگهداری غذاها در دمای مناسب برای جلوگیری از رشد باکتریها هستند. برای افراد، مخصوصاً کسانی که در معرض خطر بالاتری هستند؛ مانند خردسالان، پیرها، زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، دانستن اقدامات ایمنی مواد غذایی بسیار مهم است.
در بیشتر موارد، مسمومیت غذایی خودمحدودشونده است و در عرض چند روز بدون نیاز به درمان دارویی برطرف میشود؛ اما حفظ آب بدن ضروری است. در موارد شدید، مخصوصاً اگر علائم ادامه یابند یا بدتر شوند، مداخله پزشکی برای مدیریت کمآبی بدن یا عوارض جدیتر مانند سندرم همولیتیک اورمیک که میتواند در انواع خاصی از عفونتهای E. coli رخ دهد، ضروری است.
منابع
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/food-poisoning/symptoms-causes/syc-20356230
https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/food-poisoning/definition-facts
https://www.cdc.gov/foodsafety/food-poisoning.html