هیدرادنیت عفونی (HS) یک بیماری مزمن و التهابی پوستی است که با ندولهای دردناک، آبسه و زخم مشخص میشود و معمولاً نواحی غنی از غدد آپوکرین مانند زیر بغل، کشاله ران و زیر سینهها را تحتتأثیر قرار میدهد. این بیماری با نام آکنه اینورسا نیز شناخته میشود و تقریباً ۴-۱٪ از جمعیت جهان را تحتتأثیر قرار میدهد. HS در زنان شایعتر است و معمولاً پس از بلوغ ظاهر میشود و تا بزرگسالی ادامه مییابد. علت دقیق HS نامشخص است، اما گفته میشود که از ترکیبی از فاکتورهای ژنتیکی، محیطی و شیوه زندگی ناشی میشود.
پاتوژنز HS شامل انسداد فولیکولهای مو است که باعث بروز التهاب، پارگی و عفونت باکتریایی ثانویه میشود. این آبشار باعث تشکیل ندولها و آبسههای دردناک و ملتهب میشود که میتوانند به سمت مجاری سینوسی مزمن و اسکار پیشرفت کنند. تحقیقات اخیر چند مسیر التهابی مهم درگیر در HS، از جمله مسیرهای اینترلوکین (IL)-1، IL-17 و فاکتور نکروز تومور آلفا (TNF-α) را شناسایی کردهاند. این یافتهها باعث توسعه درمانهای هدفمند مختصِ این مسیرها شده است.
یکی از چالشهای اصلی کنترل HS ماهیت مزمن و عودکننده آن است که بهشدت بر کیفیت زندگی بیماران تأثیر میگذارد. درد، ترشحات بدبو و بار روانی – اجتماعی این بیماری از مشکلات متداول آن است. داروهای سنتی شامل آنتیبیوتیکها، کورتیکواستروئیدها و سرکوبکنندههای ایمنی هستند که معمولاً اثر محدودی دارند و با عوارض جانبی بسیاری همراه هستند. روشهای جراحی مانند برش و درناژ، برداشتن و لیزردرمانی نیز در موارد شدیدتر تجویز میشوند.
داروهای بیولوژیک بهعنوان یک گزینه درمانی امیدوارکننده برای HS ظهور کردهاند. Adalimumab، یک آنتیبادی مونوکلونال ضد TNF-α، در حال حاضر تنها داروی بیولوژیکی مورد تأیید FDA برای درمان HS متوسط تا شدید است. آزمایشهای بالینی نشان دادهاند که آدالیموماب میتواند تعداد ضایعات التهابی را کاهش و کیفیت زندگی بیماران را بهبود دهد. بااینحال، تمام بیماران به این دارو پاسخ نمیدهند که این امر نیاز به گزینههای درمانی دیگر را نشان میدهد. در حال حاضر سایر داروهای بیولوژیک مانند secukinumab (آنتیبادی ضد IL-17) در حال بررسی هستند و در آزمایشهای بالینی اولیه پتانسیل خوبی از خود نشان دادهاند.
پیشرفتهای اخیر در درک HS نیز اهمیت بیماریهای همراه و فاکتورهای مربوط به سبک زندگی را تأیید کردهاند. HS معمولاً با سندرم متابولیک، چاقی و سیگارکشیدن همراه است که میتواند این بیماری را تشدید کند. کاهش وزن، ترک سیگار و اصلاح رژیم غذایی بهعنوان بخشی از یک برنامه کنترل جامع HS توصیه میشود. شواهد در حال ظهور نشان میدهند که مداخلاتی مانند ورزش و تغییرات رژیم غذایی میتوانند بر شدت و نتایج درمان بیماری تأثیر مثبت بگذارند.
بهصورت خلاصه، HS یک بیماری پیچیده و ناتوانکننده با ناهمگنی بالینی شدید است. کنترل مؤثر آن مستلزم روشی چندرشتهای است که شامل مداخلات پزشکی، جراحی و تغییر سبک زندگی است. تحقیقات بیشتر در مورد پاتوژنز HS و توسعه داروهای جدید نویدبخش بهبود پیشآگهی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به این بیماری چالشبرانگیز خواهد بود.
منابع
James G Krueger, John Frew, Gregor B E Jemec, Alexa B Kimball, Brian Kirby, Falk G Bechara, Kristina Navrazhina, Errol Prens, Kristian Reich, Eva Cullen, Kerstin Wolk, Hidradenitis suppurativa: new insights into disease mechanisms and an evolving treatment landscape, British Journal of Dermatology, Volume 190, Issue 2, February 2024, Pages 149–162.
New findings about what drives inflammation in hidradenitis suppurativa may lead to new treatments, British Journal of Dermatology, Volume 188, Issue 3, March 2023, Page e24.
Dell’Antonia M, Anedda J, Tatti A, Falco A, Sanna S, Ferreli C and Atzori L (2023) Non-surgical treatment of hidradenitis suppurativa: the role of cryotherapy. Front. Med. 10:1141691.