ویروس هپاتیت ث یا HCV متعلق به خانواده Flaviviridae و ویروس RNA دار تک‌رشته‌ای است و چند ژنوتیپ و زیرگروه دارد که می‌توانند از نظر بیماری‌زایی متفاوت باشند. عفونت HCV می‌تواند باعث بروز هپاتیت حاد و مزمن شود که عفونت‌های مزمن خطر بیشتری برای آسیب کبدی و سایر عوارض دارند.
راه‌های انتقال
HCV بیشتر با قرارگرفتن در معرض خون آلوده منتقل می‌شود که می‌تواند از طریق سرنگ‌های مشترک یا سایر لوازم پزشکی، دریافت خون آلوده یا پیوند اعضا (اکنون به دلیل غربالگری دقیق نادر است) و از مادر به کودک در حین زایمان رخ دهد. همچنین می‌تواند با رابطه جنسی یا به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی مانند تیغ یا مسواک منتقل شود که کمتر رایج است.
علائم
بسیاری از افراد مبتلا به عفونت حاد HCV ممکن است بدون علامت یا علائم خفیفی داشته باشند که معمولاً با آنفولانزا اشتباه گرفته می‌شود و می‌تواند شامل خستگی، تب، ازدست‌دادن اشتها و یرقان باشد.
عفونت مزمن HCV می‌تواند به‌مرورزمان به علائم شدیدتری از جمله سیروز، سرطان و نارسایی کبدی منجر شود. اما ممکن است چند دهه طول بکشد تا علائم بروز کنند.
تست‌های تشخیصی و انواع نمونه
تست‌های ایمنی: ایمونواسی آنزیمی (EIA) و ایمونواسی نورتابی شیمیایی (CIA) معمولاً برای تشخیص آنتی‌بادی‌های HCV در نمونه خون انجام می‌شود.
آزمایش‌های مولکولی: واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) برای تشخیص وجود RNA HCV در نمونه‌های خون انجام می‌شود.
انواع نمونه برای آزمایش شامل خون (سرم یا پلاسما) و گاهی ادرار و بزاق هستند.
دقیق‌ترین تست تشخیصی
دقیق‌ترین آزمایش برای تشخیص HCV آزمایش PCR برای تشخیص HCV RNA در خون است. این آزمایش می‌تواند عفونت فعال را تأیید و بار ویروسی را تعیین کند که برای بررسی پیشرفت بیماری و اثربخشی درمان بسیار مهم است.
اهمیت تشخیص در درمان
تشخیص زودهنگام HCV بسیار مهم است؛ زیرا امکان مداخله و درمان به‌موقع را فراهم می‌کند. داروهای ضدویروسی مؤثری برای درمان HCV در دسترس هستند و تشخیص زودهنگام شانس درمان موفقیت‌آمیز را افزایش و خطر بروز آسیب یا عوارض شدید کبدی را کاهش می‌دهد. همچنین با شناسایی و مشاوره با افراد آلوده در مورد اقدامات ایمنی، به جلوگیری از انتقال بیشتر ویروس کمک می‌کند.
به‌صورت خلاصه، HCV یک معضل بهداشتی مهم با ژنوتیپ‌ها و راه‌های انتقال مختلف است. تشخیص به‌موقع و دقیق برای درمان مؤثر و جلوگیری از آسیب و عوارض طولانی‌مدت کبد بسیار مهم است.
منابع
Alter MJ. HCV routes of transmission: what goes around comes around. InSeminars in liver disease 2011 Nov (Vol. 31, No. 04, pp. 340-346). © Thieme Medical Publishers.
Simmonds P. The origin of hepatitis C virus. Hepatitis C virus: from molecular virology to antiviral therapy. 2013:1-5.
Roger S, Ducancelle A, Le Guillou-Guillemette H, Gaudy C, Lunel F. HCV virology and diagnosis. Clinics and Research in Hepatology and Gastroenterology. 2021 May 1;45(3):101626.
