پاتولوژی رحم شامل مطالعه بیماری‌ها و اختلالات مؤثر بر رحم است که عضوی مهم از دستگاه تناسلی زنان است. پاتولوژی‌های رایج رحم شامل بیماری‌های خوش‌خیم مانند فیبروم و اندومتریوز و بیماری‌های بدخیم مانند سرطان آندومتر و دهانه رحم است. روش‌های تشخیص پاتولوژیک نقش مهمی در شناسایی این بیماری‌ها ایفا می‌کنند. اینجا پاتولوژی رحم را به‌صورت کلی مرور می‌کنیم:
فیبروم (لیومیوم رحم)
تومورهای خوش‌خیم که از ماهیچه صاف رحم منشأ می‌گیرند و می‌توانند علائمی مانند درد لگن، خونریزی شدید قاعدگی و مشکلات باروری به وجود بیاورند.
تشخیص: معمولاً با تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI تشخیص داده می‌شود. تشخیص قطعی شامل بررسی هیستوپاتولوژیک بیوپسی یا نمونه با جراحی است.
اندومتریوز
بیماری‌هایی که در آن بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از رحم رشد می‌کند. علائم شایع شامل درد لگن، دیسمنوره و ناباروری است.
تشخیص: معمولاً برای بررسی مستقیم نیاز به لاپاراسکوپی دارد. بررسی هیستوپاتولوژیک بافت بیوپسی شده تشخیص را تأیید می‌کند.
هیپرپلازی آندومتر
ضخیم‌شدن غیرطبیعی پوشش داخلی رحم است که می‌تواند پیش‌ساز سرطان آندومتر باشد.
تشخیص: بررسی هیستوپاتولوژیک بیوپسی آندومتر یا نمونه کورتاژ.
سرطان آندومتر
توموری بدخیم که منشأ آن پوشش داخلی رحم و علائم شایع شامل خونریزی غیرطبیعی رحم است.
تشخیص: بررسی هیستوپاتولوژیک بیوپسی آندومتر یا نمونه با جراحی است. مرحله‌بندی با تصویربرداری انجام می‌شود.
سرطان دهانه رحم
تومور بدخیم مؤثر بر دهانه رحم که معمولاً با عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ارتباط دارد.
تشخیص: پاپ‌اسمیر برای غربالگری انجام می‌شود. تأیید و مرحله‌بندی شامل کولپوسکوپی و بررسی هیستوپاتولوژیک بافت بیوپسی است.
روش‌های تشخیص پاتولوژیک
- هیستوپاتولوژی
- بررسی میکروسکوپی نمونه‌های بافت برای بررسی مورفولوژی سلولی و ساختار بافت.
- نمونه‌های بافتی با روش‌هایی مانند بیوپسی یا جراحی به دست می‌آیند.
- سیتولوژی
- بررسی تک‌تک سلول‌ها که معمولاً با پاپ‌اسمیر برای سیتولوژی دهانه رحم یا سیتولوژی آندومتر نمونه‌گیری می‌شوند. این روش برای تشخیص ناهنجاری‌های سلولی که نشان‌دهنده سرطان یا ضایعات پیش سرطانی هستند مفید است.
- ایمونوهیستوشیمی (IHC)
- تشخیص پروتئین‌های خاص در نمونه‌های بافت با استفاده از آنتی‌بادی‌ها که به شناسایی تومورها، شناسایی مارکرهای خاص و انتخاب شیوه درمان کمک می‌کند.
- پاتولوژی مولکولی
- آنالیز تغییرات ژنتیکی و مولکولی در بافت‌ها که جهش‌های ژنتیکی، الگوهای بیان ژن و سایر مارکرهای مولکولی مرتبط با تشخیص و درمان را شناسایی می‌کند.
- تصویربرداری رادیولوژیک
- تکنیک‌هایی مانند سونوگرافی، ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن به تصویربرداری از ناهنجاری‌های رحم کمک می‌کنند و برای مرحله‌بندی و برنامه‌ریزی درمان در موارد سرطان رحم ضروری هستند.
- کولپوسکوپی
- معاینه تصویری دهانه رحم با استفاده از کولپوسکوپ که به شناسایی و بررسی نواحی غیرطبیعی برای گرفتن بیوپسی در موارد ناهنجاری‌های دهانه رحم کمک می‌کند.
- تشخیص پاتولوژیک در پاتولوژی رحم حاصل همکاری میان متخصصین زنان، پاتولوژیست‌ها و رادیولوژیست‌ها برای اطمینان از تشخیص و درمانِ صحیح است.
منابع
Clement, Philip B. “The pathology of uterine smooth muscle tumors and mixed endometrial stromal-smooth muscle tumors: a selective review with emphasis on recent advances.” International journal of gynecological pathology 19.1 (2000): 39-55.
Young, R. “WHO classification of tumours of female reproductive organs.” Monodermal teratomas and somatic-type tumours arising from a dermoid cyst (2014): 63-6.
Kurman, Robert J., ed. Blaustein’s pathology of the female genital tract. Springer Science & Business Media, 2013.
