واکسیناسیون یکی از بزرگترین دستاوردهای تاریخ پزشکی و بهداشت عمومی است. متأسفانه بهراحتی میتوان فراموش کرد که تا همین چندی پیش، بیماریهایی مانند آبله، فلج اطفال، و سرخک ویرانگر جوامع بودند. بچهها فلج شدند، خانوادهها از هم پاشیدند و بسیاری مردند. واکسیناسیون همه چیز را تغییر داد. بیایید توضیح دهیم که چرا واکسینه شدن فقط یک انتخاب شخصی نیست، بلکه یک وظیفه مدنی است و چرا ترس از آن عمدتاً بیاساس است.
چرا واکسنها برای شما خوب هستند؟
آنها از شما محافظت میکنند.
واکسنها از شما در برابر بیماریهای مضر محافظت میکنند. تصور کنید بدن شما مانند یک قلعه است و واکسنها شوالیههای شما (سیستم ایمنی شما) را برای دفاع از آن آموزش میدهند. با واردکردن یک قطعه ریز و بیضرر از ویروس یا باکتری به سیستم ایمنی شما، بدنتان یاد میگیرد که چگونه در آینده با آن مبارزه کند. یعنی اگر بعداً در معرض آنها قرار گرفتید، سیستم ایمنیتان آماده است تا وارد عمل شود، درست مانند شوالیههای آموزشدیده در حال دفاع از یک قلعه.
آنها ایمنتر از ابتلا به بیماری هستند.
بعضی از آدمها فکر میکنند بهتر است بیماری را بهصورت طبیعی بگیریم تا واکسن بزنیم؛ اما مشکل اینجاست که بسیاری از این بیماریها میتوانند به طرز باورنکردنی شدید یا حتی کشنده باشند. مثلاً سرخک میتواند باعث تورم مغز شود. فلج اطفال میتواند باعث فلج شود. پس تزریق واکسن آنها به شما ایمنی میدهد بدون اینکه از خود بیماری رنج ببرید.
آنها از دیگران محافظت میکنند.
شاید شما قوی و سالم هستید و فکر میکنید که میتوانید از هر چیزی جان سالم به در ببرید. این عالی است، اما همه مثل هم نیستند. برخی از افراد به دلیل آلرژی، بیماری یا دلایل پزشکی دیگر نمیتوانند واکسینه شوند. وقتی واکسینه میشوید، از این افراد آسیبپذیر نیز محافظت میکنید و احتمال شیوع بیماری را کاهش میدهید. این چیزی است که بهعنوان «ایمنی گلهای» شناخته میشود و مانند یک سپر برای جامعه است.
چرا واکسنها برای جامعه خوب هستند؟
آنها جان انسانها را نجات میدهند.
واکسنها جان میلیونها نفر را نجات میدهند. آبله قبل از اینکه با واکسیناسیون ریشهکن شود انسانهای بیشماری را میکشت و واکسیناسیون فقط در مورد جلوگیری از مرگ نیست؛ بلکه در مورد کیفیت زندگی است. واکسنها از عوارضی مانند نابینایی، فلج و مشکلات شدید تنفسی که ناشی از بیماریها هستند، جلوگیری میکند.
آنها در پول صرفهجویی میکنند.
باور کنید یا نه واکسنها در واقع پول زیادی برای ما صرفهجویی میکنند. درمان بیماریها با درنظرگرفتن ویزیت پزشک، بستری در بیمارستان و خرید داروها میتوانند بسیار پرهزینه باشند. پس پیشگیری بسیار ارزانتر از درمان است.
آنها شیوع بیماری را کنترل میکنند.
تصور کنید یک فرد مبتلا به یک بیماری واگیردار در یک منطقه شلوغ است. حالا اگر اطرافیان آن فرد واکسینه شوند، این بیماری جایی برای رفتن ندارد. اما اگر مردم واکسینه نشوند، این مورد میتواند صدها یا هزاران مورد شود.
ازبینبردن ترسهای رایج
«واکسن باعث اوتیسم میشود»
احتمالاً این شایعه را قبلاً شنیدهاید. این افسانه با مطالعهای شروع شد که کاملاً بیاعتبار شده است. تحقیقات گسترده نشان داده که هیچ ارتباطی بین واکسن و اوتیسم وجود ندارد.
«آنها مواد شیمیایی مضر دارند»
مردم نگران چیزهایی مانند جیوه یا آلومینیوم در واکسن هستند. اولاً، مواد مورداستفاده در مقادیر بسیار کمی هستند که مضر نیستند. در ثانی، معمولاً آنها برای بهبود اثربخشی واکسن استفاده میشوند و بهدقت تنظیم میشوند.
«واکسیناسیون زیاد، سیستم ایمنی را تحتتأثیر قرار میدهد»
سیستم ایمنی بدن سختتر از آن چیزی است که فکر میکنید. از روزی که به دنیا میآیید، در معرض باکتریها و ویروسهای بیشماری قرار میگیرید. یک واکسن فقط قطرهای در دریا است، یک قطره که خوب مطالعه و بررسی شده است.
مخالفان واکسیناسیون چه خطری را در پیش دارند؟
جنبشهای ضد واکسیناسیون همه را در معرض خطر قرار میدهند. اگر تصمیم دارید واکسن نزنید، فقط برای خودتان انتخاب نمیکنید؛ بلکه آن را برای همسایهتان، برادرزادهتان که نمیتواند واکسن بزند، و خانم پیری در خیابان انتخاب میکنید. واکسینه نشدن خطر شیوع بیماری را افزایش میدهد؛ یعنی بیماریهای تهدیدکننده زندگی فرصت شیوع پیدا میکنند.
بنابراین، وقتی در مورد واکسینه شدن صحبت میکنیم، به یاد داشته باشید که این فقط مربوط به شما نیست. این مربوط به همه ماست در یک جامعه، همه ما با هم هستیم، و واکسنها روش مهمی هستند که نهتنها از خود، بلکه از یکدیگر مراقبت میکنیم. اجازه ندهید افسانهها و شایعات شما را از انتخاب درست باز دارند. به علم اعتماد کنید، از خود محافظت کنید، از عزیزان خود محافظت کنید، و بیایید همه قهرمانان جامعه باشیم.
منابع
Capurro G, Maier R, Tustin J, Jardine CG, Michelle Driedger S. “They’re trying to bribe you and taking away your freedoms”: COVID-19 vaccine hesitancy in communities with traditionally low vaccination rates. Vaccine. 2022 Nov 28;40(50):7280-7287. doi: 10.1016/j.vaccine.2022.10.058. Epub 2022 Oct 31. PMID: 36334965; PMCID: PMC9618440.
Özdinç A, Değer MS, Atak M, Demir İ. Talking about the Vaccine after the Pandemic: A Cross-Sectional Study among Youth in Turkey and Ethical Issues. Vaccines (Basel). 2023 Jan 1;11(1):104. doi: 10.3390/vaccines11010104. PMID: 36679949; PMCID: PMC9860747.