رنگ‌آمیزی ایمونوهیستوشیمی (IHC) و رنگ‌های خاص، با بهبود تصویر اجزای سلولی یا بافتی خاص، نقش مهمی در پاتولوژی دارند. علاوه بر این، مارکرهای Cluster of Differentiation (CD) آنتی‌ژن‌هایی هستند که در سطح سلول‌ها وجود دارند و معمولاً در ایمونوفنوتایپینگ برای شناسایی انواع سلول‌ها استفاده می‌شوند. اینجا مروری کلی از تکنیک‌های رنگ‌آمیزی و مارکرهای CD در پاتولوژی انجام می‌دهیم:
ایمونوهیستوشیمی (IHC)
IHC یک تکنیک رنگ‌آمیزی است که از آنتی‌بادی‌ها برای شناسایی پروتئین‌های اختصاصی در بخش‌های بافت استفاده و به شناسایی انواع سلول‌ها، ارزیابی بیان آنتی‌ژن‌های اختصاصی و تشخیص بیماری‌های مختلف مخصوصاً سرطان کمک می‌کند.
این فرایند شامل دادن یک آنتی‌بادی اولیه به بخشی از بافت و سپس یک آنتی‌بادی ثانویه است که به یک آنزیم یا فلوروفور متصل است. این واکنش، رنگی قابل‌مشاهده یا فلورسانس ایجاد می‌کند که نشان‌دهنده وجود و توزیع پروتئین هدف است.
IHC به‌صورت گسترده در تشخیص سرطان استفاده می‌شود، زیرا به پاتولوژیست‌ها امکان می‌دهد منشأ و تمایز سلول‌های تومور را مشخص کنند. در تحقیقات نیز برای مطالعه الگوهای بیان پروتئین در بافت‌های مختلف استفاده می‌شود.
رنگ‌های خاص
از رنگ‌های خاص برای مشخص‌کردن ساختارهای سلولی یا موادی استفاده می‌شود که ممکن است به‌راحتی با رنگ‌های هماتوکسیلین و ائوزین (H&E) قابل‌مشاهده نباشند. این رنگ‌ها اطلاعات بیشتری در مورد ترکیب بافت و پاتولوژی ارائه می‌دهند.
نمونه‌هایی از رنگ‌های خاص عبارت‌اند از رنگ‌آمیزی اسید – شیف دوره‌ای (PAS) برای گلیکوژن، رنگ‌آمیزی تری کروم ماسون برای کلاژن، و رنگ‌آمیزی نقره‌ای Gomori برای الیاف رتیکولین. این رنگ‌ها به تشخیص بیماری‌هایی مانند بیماری‌های ذخیره‌سازی گلیکوژن، فیبروز و اختلالات نورودژنراتیو کمک می‌کنند.
مارکرهای خوشه تمایز (CD)
مارکرهای CD آنتی‌ژن‌های سطح سلولی هستند که برای تعیین ایمنی و شناسایی انواع سلول‌های خاص مورداستفاده قرار می‌گیرند. مارکرهای CD که ابتدا برای مشخص‌کردن سلول‌های ایمنی ساخته شده بودند، اکنون به‌صورت گسترده در حوزه‌های مختلف از جمله هماتولوژی، انکولوژی و ایمونولوژی استفاده می‌شوند.
به‌عنوان‌مثال، CD3، CD4 و CD8 معمولاً در طبقه‌بندی لنفوسیت‌های T استفاده می‌شوند. CD20 و CD19 مارکرهای سلول B هستند، اما CD14 و CD68 برای مونوسیت‌ها و ماکروفاژها استفاده می‌شوند. این مارکرها برای تشخیص و کنترل بدخیمی‌های خونی و اختلالات سیستم ایمنی ضروری هستند.
منابع
WHO Classification of Tumours of Haematopoietic and Lymphoid Tissues (2017).
Lab on a Chip: Clinical Diagnosis with Microfluidics (2014).
Diagnostic Immunohistochemistry (2018).
Histotechnology: A Self-Instructional Text (2009).
