انتامبا کلی یک آمیب غیر بیماری‌زا است که معمولاً در دستگاه گوارش انسان وجود دارد و برخلاف خویشاوند خطرناک‌تر خود، انتامبا هیستولیتیکا که باعث آمیبیاز می‌شود، این آمیب به‌طورکلی موجب بروز بیماری تهاجمی نمی‌شود. اما اغلب در آزمایش‌های مدفوع با آمیب‌های بیماری‌زا اشتباه گرفته می‌شود که موجب تجویز داروهای غیرضروری می‌شود. باوجود ماهیت غیر بیماری‌زا، هنوز هم می‌تواند نشان‌دهنده شرایط بهداشتی نامناسب باشد و به دلیل همزیستی سایر عوامل بیماری‌زا در افراد آلوده، به‌ویژه در مناطق با بهداشت نامناسب، با سایر اختلالات گوارشی مرتبط است.
بیماری‌ها و علائم مرتبط با آن
اگرچه انتامباکلی غیر بیماری‌زا است ، اما وجود آن در روده می‌تواند با سایر مشکلات گوارشی، مخصوصاً در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری‌های زمینه‌ای دیگر دارند، هم‌زمان باشد. در چنین مواردی به علائم خفیف گوارشی مانند درد شکمی، نفخ و اسهال گاه‌به‌گاه کمک می‌کند. موارد شدیدتر، نادر است، اما ممکن است در افرادی با مشکلات روده‌ای از قبل وجود داشته باشد. عفونت هم‌زمان با سایر انگل‌ها، مانند انتامبا هیستولیتیکا یا کرم‌های انگلی ، می‌تواند علائم گوارشی را تشدید کند و منجر به سردرگمی در مورد علت علائم شود.
روش‌های تشخیص آن
روش اولیه تشخیص انتامبا کلی، بررسی میکروسکوپی نمونه‌های مدفوع است. در این روش می‌توان کیست‌ها و تروفوزوئیت‌های آمیب را شناسایی کرد. کیست‌های انتامباکلی به دلیل 8-16 هسته‌شان متمایز هستند که به تمایز آن‌ها از E. histolytica که فقط 1-4 هسته دارد کمک می‌کند. این تمایز بسیار مهم است، زیرا E. histolytica باعث بروز بیماری‌های مهمی مانند اسهال خونی آمیبی و آبسه‌های کبدی می‌شود.
اگرچه میکروسکوپ، به‌طور گسترده استفاده می‌شود، ازنظر حساسیت و اختصاصیت محدودیت‌هایی دارد. تکنیک‌های مولکولی پیشرفته، مانند PCR، در تمایز بین گونه‌های مختلف انتامبا رایج‌تر شده‌اند و تشخیص دقیق را تضمین می‌کنند. این آزمایش‌های مولکولی می‌توانند وجود انتامباکلی را تائید کرده و گونه‌های بیماری‌زا را رد کنند و خطر تشخیص اشتباه و درمان نادرست را کاهش دهند. علاوه بر این، تکنیک‌های کشت بیشتر برای تمایز گونه‌های انتامبا موجود در مدفوع توسعه داده‌شده‌اند.
اهمیت تشخیص آن
تشخیص دقیق انتامباکلی در افتراق آن از آمیب‌های بیماری‌زا مانند E. histolytica بسیار مهم است. شناسایی نادرست می‌تواند منجر به درمان‌های غیرضروری با داروهای ضد آمیبی شود که معمولاً به عفونت‌های بیماری‌زا اختصاص دارند. تکنیک‌های مولکولی به‌ویژه در مناطقی که گونه‌های متعدد انتامبا همزیستی دارند و مسائل بهداشتی می‌تواند منجر به شیوع عفونت‌های انگلی شود، اهمیت پیداکرده است.
به‌طور خلاصه، انتامبا کلی غیر بیماری‌زا است، اما بازهم می‌تواند با مشکلات گوارشی همراه باشد، به‌ویژه در جمعیت‌های آسیب‌پذیر یا در مناطقی که بهداشت ضعیفی دارند. روش‌های تشخیص دقیق، مانند میکروسکوپ و تکنیک‌های مولکولی، برای تمایز آن از گونه‌های بیماری‌زا و اجتناب از درمان‌های غیرضروری ضروری است.
منابع
Cooney, Joseph, et al. “Recent advances in the diagnosis and management of amoebiasis.” Frontline Gastroenterology (2024).
Singh, Aradhana, et al. “Epidemiology of clinically relevant Entamoeba spp.(E. histolytica/dispar/moshkovskii/bangladeshi): A cross sectional study from North India.” PLoS neglected tropical diseases 15.9 (2021): e0009762.
Fotedar, R., et al. “Laboratory diagnostic techniques for Entamoeba species.” Clinical microbiology reviews 20.3 (2007): 511-532.
